Dat is niet de reden dat Cruijff één speler voor de verdediging zet. Dat doet hij omdat hij denkt in linies, driehoekjes en meters.Bertje schreef: Natuurlijk kun je één speler vastzetten. Het concept waar Cruijff een voorstander van is draait dan ook niet om één speler. Cruijff zet één speler voor de verdediging neer, juist omdat er dan ruimte is voor andere komende spelers.
Eén verdedigende middenvelder is volgens hem één van die benodigde linies en een voorwaarde om zo goed mogelijk tot bedoelde driehoekjes (positiespel) te komen. Spelers moeten zich voor dat goede positiespel bovendien op een aan een maximum gebonden aantal meters van elkaar bevinden.
Feitelijk aantoonbaar onjuist. Het Ajax van de middenjaren 90 speelde met twee controlerende middenvelders (Davids, R. de Boer) en had in Blind een continu doorschuivende centrale verdediger. Er was in balbezit zelfs meer sprake van 3-4-3 dan van 4-3-3.Bertje schreef: Als je twee spelers voor de verdediging plaatst, is er geen ruimte meer voor de centrumverdedigers om in te schuiven en zo een meerderheid te creëren op het middenveld.
Met twee controlerende middenvelders is er voor een centrumverdediger zelfs meer gelegenheid (namelijk de vrije ruimte tussen die twee in) om door te schuiven dan met 1 verdedigende middenvelder voor zijn neus. Want die bevindt zich normaliter precies in diens vaarwater/looplijn.
Interessant in dit verband is een column van Cruijff (uit 2003) waarin hij aangeeft hoe hij voetbal wil spelen.
Deze visie heeft Cruijff tot op de dag van vandaag. Niet vreemd dus dat hij er niet zo blij mee is dat Oranje nu onder zijn (voormalige) oogappel met de punt naar voren is gaan spelen. En daarmee (tot op heden) nog tot zeer aanvaardbaar positiespel komt ook. Dat is in zijn visie namelijk onmogelijk, want de linies en de meters kloppen dan eigenlijk niet.Zo zouden wij moeten voetballen
22 december 2003
BARCELONA, Ik mag dan ooit voetballer en coach zijn geweest, bovenal ben ik een groot liefhebber van een prachtige sport. Kritiek op ons topvoetbal is bij mij daarom vaak ingegeven door bezorgdheid over hoe er met de sport en sommige talenten om wordt gesprongen. Daarom zal ik tijdens de komende voetballoze periode proberen aan te geven hoe ik vind dat er door ons gespeeld zou moeten worden en hoe dat momenteel verkeerd wordt ingevuld.
Zo is het algemeen bekend dat ik van aanvallen hou. Maar om aan te kunnen vallen moet je vooruit kunnen verdedigen en om vooruit te kunnen verdedigen moet je druk op de bal kunnen zetten. Om dit voor iedereen zo makkelijk mogelijk te maken moet je altijd zo veel mogelijk linies zien te creëren. Op een manier dat als iemand in balbezit komt, er altijd iemand vlak voor en iemand vlak naast hem staat. De ruimte tussen de man met de bal en deze twee medespelers mag bovendien nooit meer dan tien meter zijn. Gebeurt dat niet en is de ruimte groter dan tien meter, dan wordt het risico alleen maar vergroot.
In principe ga ik uit van vijf linies, exclusief de doelman: de achterste vier, een centrale middenvelder in de punt naar achteren, de twee buitenste middenvelders die meer naar voren staan, een spits in de punt naar achteren of één in de punt naar voren en twee aanvallers aan de buitenkanten
Als je de verhoudingen in het veld ziet, dan geldt bij deze aanvallende speelstijl het gebied van de halve middencircel op je eigen helft tot het strafschopgebied van de tegenstander. Dus een veld dat 45 meter lang en 60 meter breed is. Per linie gaat het dus om circa 9 meter in de lengte.
Waarom zijn deze afstanden zo belangrijk? Omdat de posities dan makkelijker en efficiënter van elkaar overgenomen kunnen worden. Er staan tenslotte altijd genoeg mensen achter de bal.
Hier openbaart zich de eerste verkeerde inschatting van diverse Nederlandse teams die ik de laatste tijd aan het werk heb gezien. Veroorzaakt omdat de centrale middenvelder niet in de punt naar achteren moet spelen, maar in de punt naar voren. Daardoor komt-ie te vaak als tweede spits naast de voorste spits te spelen. Als één van de twee andere middenvelders dan naar binnen trekt om het gat te dichten, dan krijgt de back in kwestie niet 10 meter, maar 20 tot 30 meter te verdedigen. Daarmee valt de controle weg en het oriëntatiegevoel tussen de spelers onderling.
Het beste voorbeeld is het eerste doelpunt van het Nederlands elftal tegen Schotland en de tweede treffer van Club Brugge tegen Ajax. In beide gevallen was de bedoeling van de speler aan de bal exact hetzelfde. Alleen deed iedereen bij het doelpunt van Wesley Sneijder wel wat-ie moest doen, terwijl bij de actie van Jari Litmanen in Brugge dat niet werd gedaan. Daardoor was er geen ruimte naar het doel toe en lag tegelijkertijd de boel achter Litmanen open voor de counter. Terwijl als je een middenvelder in de punt naar achteren laat spelen, er bij balverlies altijd een buffer is.
Wat Ajax betreft zou ik daarom iemand als Wesley Sneijder (goed overzicht en een goede inspeelpass) in de punt naar achteren laten spelen. Op rechts zou een aanjager als Nigel de Jong kunnen staan en op links Rafael van der Vaart, omdat die positie een beetje linke speler vraagt die goed zijn momenten kan kiezen om in de punt van de aanval te komen. De positie waaruit dat moet gebeuren, mag nooit meer dan zo'n tien meter vanaf Maxwell zijn, iets dat de afgelopen maanden niet altijd even goed werd uitgevoerd.
Ook het Nederlands elftal kan straks in Portugal zo spelen. Dus met vijf linies en hetzelfde middenveld zoals ik dat net voor Ajax heb geschetst. Alleen zou Wesley Sneijder dan voor de punt naar achteren vervangen kunnen worden door iemand als Mark van Bommel. Sneijder zou dan weer op rechts kunnen staan. Met Rafael van der Vaart op links heb je dan opnieuw een middenveld waar weinig mis mee is.
Voorin is er dus plaats voor maar één spits en twee mensen aan de buitenkanten. Een diepe of hangende spits maakt voor het vasthouden aan de vijf linies weinig uit. De twee beste voetballers die ons land heeft gehad, waren Marco van Basten en ik, waarbij Marco een diepe spits was en ik een hangende. Maar in beide gevallen werkte het ook met het Nederlands elftal, wat dat betreft kunnen we straks tijdens het EK ook alle kanten op.
Dus om aan te kunnen vallen moet je vooruit kunnen verdedigen en druk op de bal kunnen zetten. Ben je in balbezit, dan horen de linies zo dicht bij elkaar te staan dat een individuele actie van een aanvaller nooit problemen kan opleveren, omdat er altijd rugdekking is van zes tot zeven spelers. Bovendien is bij zo'n speelwijze de breedtepass uit den boze en zijn we zo eindelijk af van het schijnoverwicht dat veel Nederlandse ploegen altijd denken te hebben.
Staan de vijf linies goed en doet iedereen wat-ie moet doen, dan ontstaan vanzelf overal de driehoekjes die zo essentieel zijn voor het positiespel. Dus één speler concentreert zich op de pass, één op het ontvangen van de bal en één loopt zich vrij om daarna aangespeeld te kunnen worden.
Kortom, er wordt soms ongelooflijk ingewikkeld over het voetbal gedaan, maar als we het gewoon simpel houden, dan werkt dat toch het beste.
Het is dat hij er echt niet onderuit kon, anders had hij beslist niet toegegeven dat Oranje tegen Italie goed had gespeeld.
Ben erg benieuwd naar zijn reactie als het straks een keer minder gaat met Oranje. Denk dat hij er dan als de kippen bij is om het systeem de schuld te geven en alsnog zijn 'gelijk' te gaan halen.
