'Verdiend', 'onverdiend' zijn inderdaad nogal onbetekenende begrippen, vooral bedoeld om het gevoel van supporters weer te geven.Na een verloren wedstrijd roepen de supporters in koor dat de nederlaag onverdiend was. Daar denken de supporters van de tegenstander anders over. Dat zorgt voor een mooie discussie.Ja, als dat je invalshoek is, en je kijkt alleen naar de goals/uitslag, dan heeft het überhaupt geen zin om de wedstrijd nog dieper te analyseren, om van "verdiend" of "onverdiend" of van "pech" te spreken, etc. Dan is elke uitslag per definitie de juiste, omdat het gaat om scoren.

Omdat hier hier bij de oudjes hoor, heb ik Ajax heel wat wedstrijden 'onverdiend' zien verliezen, zeker in eerdere decennia tegen Italiaanse tegenstanders. Die timmerden het dicht, wachtten hun kans af en scoorden dan uit een counter, vaste prik. Dat was hun kracht, hun tactiek. Ajax kreeg dan wat halve kansjes, soms zelfs een hele, maar scoorde niet. Hoe kwam dat? Tegen Italiaanse verdedigers was een expected goal iets minder expected. Dat kwam door de druk, de handelingssnelheid die werd gevraagd, enz. Daarentegen kwam die Italiaanse ploeg dan in zijn comfortzone. Beetje loeren, kijken welke verdediger stond te slapen en dan de ruimte benoemen. De essentie is dat mooi spel die Italiaanse ploeg niet interesseerde. Die stond op het veld voor dat ene moment. Met andere woorden, alles waar Ajax het voor deed (mooi voetbal spelen, enz) telde in het geheel niet voor de tegenstander. Teams kwamen met een verschillende mindset het veld op. Vonden wij in Nederland dat Ajax pech had gehad, in Italië meldden de kranten dat hun team het goed had uitgespeeld, en dat Ajax naïef was.
Als FF roept dat Ajax een punt in Utrecht had verdiend, dan denk ik: op basis van wat dan? 'We kregen kansen', of zo? Had Ajax de kansen moeten benutten. Het missen van kansen is onvermogen, geen pech. Jan Wouters zei ooit: 'Paal en lat horen ook bij het veld'. Dat is gewoon zo. Het is ook niet zo dat je recht hebt op de overwinning als je veel kansen krijgt. Zo is het niet geregeld.
Laten we de finale van de CL in 1995 nemen: Milan had een overwicht, raakte paal en lat, enz. Was de overwinning van Ajax dan onverdiend? Welnee, had Milan die kansen maar moeten maken. Voor het missen van die kansen kunnen allerlei mogelijkheden zijn (kwaliteiten van de speler, kwaliteit van de pass, verdedigende posities van de Ajacieden, de opstelling van de keeper, enz), de ene kans is de andere niet. In principe kun je X kansen missen en toch verliezen. Dan heb je dat geheel aan jezelf te wijten, dat is geen pech.
Cruijff zei ooit: 'Je zoekt de zwakke plek van de tegenstander en daar begin je'. Dat is logisch, want voetbal is een spel van fouten. In genoemde finale deed Van Gaal een geniale zet: op het moment dat hij voelde dat Milan twijfelde, zette hij twee jonge, fysiek sterke, hongerige aanvallers erbij, van wie er een een dusdanig groot ego had dat hij per se de winnende wilde maken. Daardoor kantelde de wedstrijd: Kluivert zette de eerste kans van Ajax (!) meteen in een doelpunt om. Van Gaal zag dat het al wat oudere, gelauwerde team van Milan het niet meer kon opbrengen. Uit de data zul je dat nooit halen. Timing is alles in het voetbal. Of neem de wedstrijd van eergisteren: Ajax liep terug tegen Groningen in plaats van op zoek te gaan naar de derde. Die beoordelingsfout van FF gaat Ajax waarschijnlijk de titel kosten. Wellicht was het logisch op basis van data om het zo aan te pakken, maar ik weet zeker dat LVG het nooit zo had gedaan. Die had bij de 1-2 doorgedrukt, om zo optimaal te profiteren van de klap die Groningen had gehad.
De essentie is deze: tegen spelinzicht, 'de wedstrijd lezen' om met LVG te spreken, kan geen dataprogramma op. Of om Ten Hag te citeren: 'Tonnie BS zag het beter dan data konden aangeven'. De reden daarvan is dat data uiteindelijk geen menselijk gedrag, laat staan gevoel, kunnen analyseren. Ze kunnen meten hoeveel meters spelers lopen, hoe hoog ze springen, enz, maar zoiets als vorm is ongrijpbaar. Ook klinisch afwerken valt niet te meten. Een kans voor Brobbey is niet hetzelfde als een kans voor Haaland. Tegelijkertijd hebben we in de Arena Haalland drie keer zien missen voor Dortmund. Je kunt voorspellen of Haalland zal gaan scoren, maar zekerheid heb je niet. En wie had verwacht dat sterkhouder Hato zo nat zou gaan tegen Utrecht? Ron Jans, trainer van de oude stempel, zag waar hij Ajax pijn kon doen, hij rook het angstzweet van de Ajacieden. Intuïtie is een onmisbaar instrument voor een trainer. Hato blunderde, werd onzeker en blunderde opnieuw. De kunst van tactiek is om de tegenstander uit zijn comfortzone te halen. Vooraf, bij de tekentafel, lijkt alles simpel, in de wedstrijd loopt het vaak anders.