De plannen van Bergkamp en Jonk

[Duke]

Opvallend dat in het stuk van de anonieme jeugdwatcher vind ik dat het niveau van de trainers omhoog moet, technisch is er blijkbaar niet heel veel verbetering.

[Yopi]

Spelers in de midden- en met name bovenbouw kunnen zich in technisch opzicht nog maar beperkt verbeteren. Technische vaardigheden leren kinderen aan in de onderbouw.
Met beperkt bedoel ik dan dat ze niet opeens van technisch redelijk technisch superieur worden. Sommige dingen leer je nu eenmaal gemakkelijker als je klein bent.
(Desondanks, je moet blijven proberen de spelers beter te maken. )

Over de hele linie is in Nederland de opleiding in de onderbouw slecht. Dat levert problemen op als je wilt doorselecteren. Het komt voor dat Ajax zeven, acht jeugdinternationals heeft in een lichting en die lichting toch niet geweldig is.

[Yopi]

https://www.youtube.com/watch?v=hrGYEpT ... e=youtu.be

Zo moeten we ze hebben!

[Neefkens]

Wat een heerlijk manneke

[Giacomo Puccini]

Schitterend!

[Ajax Rules]

[Wie kent Cees de Wolf nog?]

Vandaag worden in de Volkskrant ons cluppie en de kakkies gefileerd en ondermeer deze opstelling van omstreden transfers gemaakt (met spelers die werden gekocht of gehuurd in de afgelopen 2 seizoenen door beide clubs):

Vermeer

Wilkshire-Boulahrouz-V.d. Hoorn-Viergever

Bakkal-Zimling-Duarte

Basacikoglu-Bojan-Armenteros.

Zou niet misstaan bij pak m beet Heracles...

[Marillion]

We kunnen de bank ook vullen hoor. Geen probleem.

https://www.youtube.com/watch?v=hrGYEpT ... e=youtu.be

Zo moeten we ze hebben!

Ja, leuk. Op die leeftijd kiezen ze in ieder geval nog oprecht voor Ajax.
Mooi doelpunt trouwens van dat ventje.

[Duke]

Interview Wim Jonk: ‘Aanvallend voetbal leidt tot resultaat’
BY PIETER ZWART – 16/05/2015

Vorige week zaterdag werd Ajax A1 kampioen van Nederland. Het was de vierde keer in de laatste vijf jaar dat het hoogste jeugdteam van de Amsterdammers dat flikte, maar aan deze titel zat een bijzonder tintje. De A1 ontpopte zich met spectaculair voetbal namelijk tot het troetelkindje van de club. Bij de wedstrijden in de Youth League zat het stadionnetje op jeugdcomplex De Toekomst een aantal keer helemaal vol. Hoofd opleidingen Wim Jonk was een van de trainers die dit seizoen de jeugdploeg onder zijn leiding had. Jonk gaat in op de voetbalprincipes die hij probeert te volgen en laat zijn licht schijnen over het voetbal van de toekomst.

Jonk assisteerde Said Ouaali bij de kampioenswedstrijd tegen NEC/FC Oss, die een overtuigende 6-0 overwinning opleverde. Hij was blij met het overtuigende optreden van de A1 deze jaargang. ‘Resultaat zonder attractiviteit is saai en attractiviteit zonder resultaat is zinloos, zoals Johan Cruijff het zegt. Dit seizoen is het bij de A1 gelukt om attractiviteit te koppelen aan resultaat, daar ben ik erg blij mee. Ik geloof er in dat aanvallend voetbal leidt tot resultaat. Je kunt winnen en succes bereiken met aanvallend voetbal. De waardering van de supporters is een bewijs dat we op de goede weg zijn. Het gaat er uiteindelijk om dat de fans vermaakt worden, al is dat bij jeugdteams natuurlijk geen doel op zich. Daar draait het namelijk primair om het opleiden van spelers voor het eerste elftal’, aldus Jonk tegenover Catenaccio.

Principes
De speelwijze in de jeugd van Ajax bestaat uit een aantal bouwstenen die ontleend zijn uit de Cruijff-filosofie. ‘In de opleiding volgen we een aantal voetbalprincipes waar Johan en ik het over hebben’, licht Jonk toe. ‘Dat betekent dat we willen winnen met aanvallend voetbal. En wat betekent aanvallend voetbal? Dat we meer en betere scoringskansen creëren dan de tegenstander.’

Scoringskansen creëren kan op verschillende manieren. Bijvoorbeeld door aanvallers in posities te brengen waar ze hun directe tegenstander kunnen passeren. Jonk wil dat dit zo vaak mogelijk gebeurt. ‘Het creëren van één-tegen-één-situaties is een van de voetbalprincipes. We willen dat buitenspelers hun wapen, de individuele actie, kunnen benutten. Daar trainen we veel op. Uiteindelijk draait het er in een elftal om dat je de kracht van een ander gebruikt. Spelers moeten hun teamgenoten in staat stellen hun wapens te benutten. Dus dat betekent bijvoorbeeld dat als Appie (Abdelhak Nouri, red.) de bal krijgt hij als in zijn hoofd moet hebben dat hij op het juiste moment de buitenspeler moet lanceren en Gino (Dekker, red.) moet tegelijkertijd zorgen dat hij aanspeelbaar wordt.’

De voetballers op de flanken vertolken dus een hoofdrol. ‘Buitenspelers zijn een handelsmerk van Ajax. Wij willen dat vleugelaanvallers op de juiste momenten het speelveld breed houden om ruimtes te creëren voor zichzelf en anderen om in te komen. Op die manier voorkomen we dat we trechtervoetbal gaan spelen, waarbij iedereen in de as staat en niemand zorgt voor diepte of breedte. Bovendien creëer je zo ruimte in het centrum van het veld. De buitenspelers kunnen vanuit de zijkant vervolgens gaan bewegen. Het ideaalbeeld is uiteindelijk een moderne vleugelaanvaller opleiden die tweebenig is en zowel binnendoor als buitenom zijn man kan passeren’, schetst Jonk een toekomstbeeld.

Behalve door de grote leermeester Cruijff wordt het hoofd opleidingen van Ajax, die binnenkort zijn diploma coach betaald voetbal behaalt, ook door andere coaches geïnspireerd. ‘Wijlen Gerrie Mühren bijvoorbeeld op het gebied van individueel trainen. Van Louis van Gaal heb ik geleerd hoe je duidelijk kunt maken aan spelers wat ze kunnen verwachten van de tegenstander en dat om te zetten in gerichte trainingen. Van het huidige trainersgilde heb uiteraard veel bewondering voor Pep Guardiola, maar bijvoorbeeld ook voor Roger Schmidt. Wat hij presteert bij Bayer Leverkusen en voorheen bij Red Bull Salzburg vind ik innoverend.’

Video-analyse
De speelwijze van Ajax A1 brengt veel risico met zich mee, maar dat is ingecalculeerd. De moeilijkheidsgraad van het spel is bewust relatief hoog. Zoals Jonk over de junioren zegt: ‘Ze durven dingen te ondernemen. Laat het maar fout gaan, want van fouten kun je leren. Spelers moeten geen angst kennen en niet bang zijn om fouten te maken. Als jeugdtrainer is het heel belangrijk dat je talenten veiligheid biedt en in bescherming neemt. Spelers moeten een gevoel van onoverwinnelijkheid krijgen op het veld.’

Van de gemaakte fouten maakt de Volendammer gretig gebruik om de talenten verder te ontwikkelen. ‘Als er dingen misgaan in de wedstrijd dan pakken we regelmatig met een speler momenten eruit voor de video-analyse. Beelden zeggen meer dan duizend woorden. Dat is ook individueel opleiden. Het opleiden van een teamspeler en deze bewust maken van zijn taken op het veld.’

‘Als we counters willen voorkomen, dan is het belangrijk dat we de onderlinge afstanden bewaken’, treedt Jonk nader in detail over zaken die besproken worden aan de hand van beelden. ‘Als die te groot worden dan word je uit elkaar gespeeld. Het allerbelangrijkste is de drie seconden regel: als we balverlies leiden moeten we direct druk op de bal zetten om de bal binnen drie tellen terug te veroveren.’

Toekomst
Centraal in de nieuwe opleidingsvisie van Ajax staat de wens om voortdurend te innoveren. Jonk probeert dat ook qua speelwijze te doen. Onder andere Spanje staat daarvoor model. ‘Het is geen toeval dat het Spaanse voetbal momenteel zo goed presteert. Dat heeft niet alleen met geld te maken. In Engeland besteden ze ook veel, maar daar doen ze het aanmerkelijk minder goed. Het succes van Spanje heeft in mijn ogen ook te maken met organisatie en cultuur. Daar gaan ze heel bewust om met het definiëren van een speelwijze en die concepten vertalen ze vervolgens in trainingsvormen. Die hele methodologie is verankerd in de club en opgebouwd vanuit de visie en missie. Daar ligt een hele grote uitdaging voor het Nederlandse voetbal. Wij zijn daar ook mee begonnen in de jeugdopleiding en dat gaat zijn vruchten afwerpen.’

Jonk wil met Ajax de concurrentie voortdurend voorblijven en de sleutel ligt daarvoor in de jeugdopleiding. ‘Wij willen onze spelers voorbereiden op het voetbal van de toekomst en spelers vanuit hun eigen kracht creatief eigen keuzes te laten maken.. Om voorop te lopen in de ontwikkelingen van het internationale voetbal kijken we ook in de keuken bij andere clubs, zoals Bayern München, Barcelona, Valencia en het Red Bull-concern. Dat doen we ter oriëntatie, het is natuurlijk niet zo dat we alles wat we tegenkomen blind overnemen.’

De volgende stap is dat Ajax behalve aan de hand van video-analyse ook met data het spel onder de loep kan nemen. ‘Voordat je de speelstijl meetbaar kunt maken, moet je echter eerst een definitie opstellen van aanvallend voetbal. Die definitie moet je vervolgens uitwerken in voetbalprincipes. Behalve video kan ook data daarbij helpen.’

Copa Amsterdam
Tussen 23 en 25 mei sluit Ajax A1 met de Aegon Copa Amsterdam het seizoen af. RSC Anderlecht, Besiktas en Rosenborg BK zijn de tegenstanders in de poule. De spelers die in de zomer aansluiten bij Jong Ajax of het eerste elftal zullen echter niet van de partij zijn, omdat zij van hun welverdiende vakantie mogen genieten.

Het is daardoor waarschijnlijk dat Ajax net als in vorige jaren in het Olympisch Stadion een aantal B-junioren aan het grote werk laat ruiken. Zo maakte vorig jaar de toen vijftienjarige buitenspeler Javairo Dilrosun indruk op de Copa. Een paar maanden later tekende hij zijn eerste jeugdcontract, bij Manchester City. Ook andere talenten als Timothy Fosu Mensah (Manchester United) en Mink Peeters (Real Madrid) vertrokken nog voor ze ook maar in de buurt waren gekomen van het eerste elftal.

Een risico van het beleid om toptalenten niet meer standaard een contract te geven als ze zestien jaar oud worden. Daar is Ajax nu, als gevolg van een aantal veranderingen in de voetbalwereld, op teruggekomen. ‘We hebben dat beleid geanalyseerd en aangepast’, beaamt Jonk. ‘Vorig seizoen zijn er drie talentvolle jongens bij ons vertrokken naar grote buitenlandse clubs. Dat is natuurlijk erg jammer en onwenselijk, wat hun beweegredenen ook zijn.’

‘Maar we hebben het beleid vooral veranderd vanwege een aantal belangrijke zaken die zijn gebeurd, want van de 1997-lichting met Nouri, Dekker en Van de Beek is bijvoorbeeld niemand vertrokken’, vervolgt Jonk. ‘Afgelopen zomer is plotseling de internationale opleidingsvergoeding sterk verlaagd. Ook is de markt voor zaakwaarnemers vrijgegeven en zijn de Engelse televisiegelden explosief gestegen. Daarnaast zien we dat de eerste effecten van de veranderingen in de jeugdopleiding zichtbaar worden. De kwaliteit van de spelers neemt toe. Onze talenten worden dus steeds aantrekkelijker en ook nog goedkoper voor buitenlandse clubs. Zo’n ingrijpende wijziging in de spelregels heeft consequenties voor een opleidingsclub als Ajax. We hebben steeds gezegd: we zijn een lerende organisatie. En dat is precies wat we hier nu ook doen. Als de situatie daarom vraagt, dan moeten we aanpassingen doen. Als het voetbal en kiezen voor ontwikkeling maar voorop blijft staan.’

Jonk: ‘Wij bieden onze talenten een plan op maat en een ideale omgeving om zich verder te ontwikkelen. Spelers krijgen hier écht kansen, dat is bij de internationale grootmachten een ander verhaal. Wij hebben veel vertrouwen in onze jongens en willen ze graag behouden en verder ontwikkelen richting Ajax 1. Daar kan nu wat sneller een eerste contract aan vastzitten, maar de essentie van ons verhaal naar jongens toe blijft overeind.’

http://www.catenaccio.nl/jonk-aanvallen ... resultaat/

[WP_Legend]

goh de naam Cruijff wordt zo'n tig keer gebruikt in dat artikel... je zou bijna zeggen dat het geschreven is door een cruijff adept!

Ik word een beetje moe van Jonk. er is geen interview met hem waar hij het woord Cruijff niet gebruikt!

[Yopi]

Dat krijg je als hij bezig is het plan-Cruijff uit te voeren.

Prima teksten van Jonk.

[Alexander]

Ik ben er vooral blij mee dat onze 16-jarige toptalenten weer gewoon een contract krijgen. Helemaal terecht natuurlijk.

[Le T.]

Ik word een beetje moe van Jonk. er is geen interview met hem waar hij het woord Cruijff niet gebruikt!

Dat krijg je met mensen die hun positie ontlenen aan andermans autoriteit. Wil je een dominee ook verwijten dat hij het de hele tijd over Jezus heeft?

[Ajax Rules]

Ik ben er vooral blij mee dat onze 16-jarige toptalenten weer gewoon een contract krijgen. Helemaal terecht natuurlijk.

Inderdaad.

Het was zoooooo vermoeiend dat formummers, bang om geen echte Cruijffiaan te zijn, dat gingen verdedigen met de meest vergezochte gelegenheidsargumenten.

Maar positief dat ze daar dus op terugkomen. Ook positief dat Jonk iets positiefs zegt over LVG. Hoewel het in principe onwenselijk is dat er wat onenigheid is binnen het TH, zie ik ook dat als positief in de zin dat mensen weer wat meer voor zichzelf lijken te gaan denken ipv het "either you're with us or against us-denken" van een paar jaar geleden.

[Ajax Rules]

Wat een heerlijk manneke

Op mijn lijst van favoriete Ajacieden zit hij nu eigenlijk al boven alle spelers van Ajax-1.... Zegt dat wat over hem of over Ajax-1?

[Yopi]

Door Ajax bedachte 'Twin Games' slaan aan


De invoering van de Twin Games, een nieuw pilotproject van de KNVB, lijkt vooralsnog een doorslaand succes te worden. Het door Ajax bedachte format om jeugd op een andere manier op te leiden kan op veel steun rekenen bij de bond, voornamelijk omdat spelers sneller leren handelen en meer balcontacten krijgen.

'Je speelt met één lichting jeugdspelertjes van een profclub tegen een andere profclub, maar je splitst de groepen op waardoor je twéé wedstrijdjes 6 tegen 6 krijgt', legt technisch manager van de KNVB Jelle Goes woensdag uit in Algemeen Dagblad. 'Met aangepaste regels. Niet ingooien, maar indribbelen. Scoren is gelijk doorspelen. 4x 15 minuten speeltijd, één wisselspeler en géén scheidsrechter', omschrijft hij kort de belangrijkste veranderingen die bij het jeugdtoernooi van de Twin Games van toepassing zullen zijn.

De eerste onderzoeksresultaten van de bond zijn spectaculair: 'Het aantal balcontacten gaat in Twin Games met 125 procent omhoog. Het spel golft op en neer, spelertjes moeten constant beslissingen nemen en je hebt niet meer dat er drie, vier wisselspelertjes langs de kant kou lijden. Waarom zouden amateurclubs dit niet zelf organiseren? Laat E-tjes onderling 3 tegen 3 of 4 tegen 4 spelen. Hoeven ouders zaterdag niet meer om half acht de auto in voor een uitwedstrijd', oppert Goes zelfs.

Mooi voorbeeld van pronken met andermans veren.

[Duke]

Het is maar hoe je het bekijkt. Je kunt ook stellen dat het goed is dat de KNVB dit overgenomen heeft.

[Yopi]

Voortschrijdend inzicht. Eerst wilde de KNVB er niet aan.

http://www.catenaccio.nl/de-oplossing-v ... op-straat/

[Duke]

Prima toch? Goed dat mensen terug kunnen komen op (kennelijk) verkeerde opvattingen.

[beelzebub]

*Long Read waarschuwing*

Inhakend op het catenaccio artikel, eerder dit jaar kwam ik dit tegen over het Relative Age effect.

bron: https://decorrespondent.nl/2425/Deze-ma ... 5-b0df20a2

door: Michiel de Hoog

Deze man pakt de onzichtbare discriminatie in het voetbal aan

Het fenomeen is al jaren bekend, toch is er vrijwel niemand die er iets aan doet: sporters die aan het begin van het seizoen zijn geboren, hebben een enorme voorsprong op hun teamgenoten. Ze halen zelfs siginificant vaker het profvoetbal. Voetbalvader Steve Lawrence, met een zoon in de jeugdopleiding van Ajax, trekt al jaren ten strijde tegen dit onrecht. Een portret.

Op een lentedag in 2000 stond Steve Lawrence op het terras van het trainingscomplex van Arsenal, de Londense voetbalclub, te kijken naar zijn zoon Jamie, toen hij werd aangestoten door een hem onbekende man.

Onbekende Man: ‘Speelt uw zoon mee?’

Lawrence: ‘Ja, die daar.’

Onbekende Man: ‘Die heeft talent. Wanneer is hij geboren?’

Lawrence: ’22 augustus…’

Onbekende Man: ‘O, wat jammer.’

Lawrence: ‘I beg your pardon?’

Onbekende Man: ‘Dan gaat hij het niet redden als profvoetballer.’

Deze man spoorde duidelijk niet en Lawrence besloot het gesprek hierbij te laten. Maar in de dagen en weken erna bleven de woorden door zijn hoofd spoken.

Maanden later stuitte hij op een paper (Het paper achter een betaalmuur: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11522143) van een talentontwikkelaar bij de FA, de Engelse voetbalbond. Zijn ogen stopten direct bij deze grafiek.


Bron: Simmons & Paull, 'Season-of-birth bias in association football’, in: Journal of Sports Sciences Bron: Simmons & Paull, 'Season-of-birth bias in association football’, in: Journal of Sports Sciences

De grafiek schreeuwde naar hem vanaf de pagina. De beste voetballers van Engeland bleken veel vaker geboren in de eerste maanden van het voetbalseizoen dan in de laatste maanden van het seizoen. Het kwartje viel: de man die hem had aangesproken bij Arsenal wist dit blijkbaar. Hij wist dat zijn zoon Jamie, simpelweg door laat te zijn geboren, in augustus, een veel kleinere kans had om profvoetballer te worden.

Dat kon niet waar zijn, dacht Lawrence. Hoe kan het dat professionele voetbalclubs, professionele voetbalcoaches, mensen die betaald worden om talent te herkennen, zich zo vergissen?

Het relative age effect

Maar toen hij zich verdiepte in het onderwerp, bleek dat een heel peloton aan wetenschappers het fenomeen al uitvoerig had beschreven. Het had zelfs een naam: het relative age effect (RAE) – in het Nederlands het ‘leeftijdeffect’ of ‘geboortemaandeffect.’

Heel ingewikkeld is het principe niet. De oververtegenwoordiging van voetballers uit het begin van het jaar is een rechtstreeks gevolg van de indeling van spelers in leeftijdscategorieën: de F’jes, E’tjes, D’tjes. Twee kinderen die op respectievelijk 1 januari 2007 en 31 december 2007 zijn geboren, zitten in hetzelfde team. Maar het jongetje (of meisje) van 1 januari is meestal veel ouder, groter en sterker.

Trainers geven systematisch de voorkeur aan die oudere, fysiek sterkere kinderen, wat een hele reeks aan gevolgen heeft, zo schrijft de Belgische bewegingswetenschapper en RAE-expert Werner Helsen in het Journal of Sports Sciences (Het paper van Helsen en coauteurs: http://www.researchgate.net/publication ... difference). Die jongetjes komen vaker in de selectie-elftallen met andere sterke/goede jongetjes, ze krijgen vaker training, en van betere trainers. Het positievere commentaar dat ze krijgen, verhoogt het plezier dat ze in het spel hebben, wat stimulerend is voor hun zin om meer te trainen en beter te worden.

Het gevolg is dat er in het profvoetbal veel meer spelers zijn uit de eerste maanden van het jaar dan uit de laatste maanden van het jaar. Sommige elftallen zijn hier extreme voorbeelden van, zoals bijvoorbeeld het Jong Oranje van coach Foppe de Haan, dat in 2007 Europees kampioen werd:


Liefst zestien van de 23 spelers zijn in de eerste vier maanden van het jaar geboren. Dat wil niet zeggen dat zij geen goede voetballers zijn (al speelt januarikind Maceo Rigters intussen voor de Amsterdamse derdeklasser ZSGOWMS). Ze hebben simpelweg betere kansen gekregen om beter te worden. Ten koste van de jongere jongetjes, de onterecht onontdekte talenten.


Het geluk van de oudere kinderen is de pech voor de jongere kinderen. En dat kan soms hard aankomen, vertelde PSV-jeugdcoach Bastiaan Riemersma op een recente bijeenkomst over jeugdvoetbal. ‘Ik weet zelfs dat een jongetje dat bij ons is weggestuurd, nu bij een psycholoog loopt .’

En het effect bestaat niet alleen in voetbal, maar in alle populaire sporten. Daar waar de competitie groot is, worden spelertjes op jonge leeftijd geselecteerd: van ijshockey (in Canada) en rugby (Groot-Brittannië), en van voetbal tot tennis, het leeftijdeffect is overal. (Een paper over RAE bij Canadese ijshockeyprofs: http://www.hockeyanalytics.com/Research ... 201011.pdf)

Of zoals Lawrence het zegt: ‘De wereld is verdeeld in twee kampen: zij die in de eerste helft van het jaar zijn geboren, de gelukkigen, die alle kansen krijgen; en de ongelukkigen, zij die in de tweede helft van het jaar zijn geboren.’

Het probleem wordt niet kleiner, maar groter

Nu denk je misschien hetzelfde als wat Lawrence dacht: als dit onrecht zo breed is beschreven, dan is er toch al lang een oplossing voor gevonden?

Nou, nee.

Alle wetenschappelijke en journalistieke aandacht ten spijt – het geboortemaandeffect komt ook aan de orde in Malcolm Gladwells bestseller Outliers – nam het geboortemaandeffect niet af.

Dit is de geboortemaandverdeling van alle spelers uit twaalf Europese competities.


Data: Sander IJtsma/@11tegen11 (Noot: de Britse competities, die 1 september aanhouden als peildatum, zitten hier niet bij.) Data: Sander IJtsma/@11tegen11 (Noot: de Britse competities, die 1 september aanhouden als peildatum, zitten hier niet bij.)

Integendeel, constateerde onderzoeker Werner Helsen – het effect is sterker geworden. Volgens Helsen komt dat doordat sinds het jaar 2000 in veel landen de peildatum voor zowel sport als onderwijs op 1 januari is komen te liggen. Kinderen die vroeg zijn geboren, krijgen dus zowel op de voetbalclub als op school positiever commentaar. ‘Dat tikt dubbel aan.’

Een andere verklaring, zegt de Groningse bewegingswetenschapper Marije Elferink-Gemser – expert op het gebied van talentidentificatie – is de toegenomen competitie. ‘Clubs zijn steeds harder op zoek naar talent. En daardoor scouten ze eerder, op jongere leeftijd. Dat vergroot de kans dat je een ouder kind scout, in plaats van het getalenteerdere kind.’

Hoe Ajax het relative age effect ontdekte

De ironie ontging de wetenschap niet.

In een overzichtsartikel (Het stuk lees je hier terug: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18825541 ) uit 2008 schrijven drie Britse onderzoekers dat het niet meer nuttig is om bewijs te zoeken van het bestaan van het leeftijdeffect – dat is de afgelopen vijftig jaar genoeg gedaan. ‘Gesteld zou kunnen worden dat een van de belangrijkste richtingen voor zowel onderzoekers als beoefenaars [coaches, MdH] is om te werken aan het elimineren van leeftijdeffecten.’

Vertaald: mensen, doe iets!

Een van die mensen kennen we al: Steve Lawrence.

Lawrence was niet gestopt met lezen nadat hij de grafiek had gezien. Hij raakte gefascineerd door het onderwerp, begon zich bij te scholen, en liet zijn eigenlijke beroep – architect – steeds meer voor wat het is. Puzzelstukjes begonnen op hun plek te vallen. De onbekende man die hem aansprak bij Arsenal? Dat was waarschijnlijk een scout van een profclub. ‘Hij kende het effect en besefte dat Jamie er nadeel van zou ondervinden. En dat het dus zinloos zou zijn om hem te scouten.’

Hij verdiepte zich in de statistiek, zodat hij zoveel mogelijk aspecten van het geboortemaandeffect kon kwantificeren. Hij schreef er papers over, werkte aan oplossingen voor het probleem en is de officieuze baas van het Wikipedialemma (Hier vind je het lemma over het Relative Age Effect op Wikipedia: http://en.wikipedia.org/wiki/Relative_age_effect) van het relative age effect – een zeldzaam beknopt lemma, met een zeer complete bibliografie.

In 2008 verhuisde hij naar Nederland, omdat zijn vrouw Lynne directeur werd van het in Amsterdam gevestigde Internationale Montessori Instituut. Jamie kon bij de jeugd van voetbalclub Haarlem terecht en werd daar snel opgepikt door Ajax . Daar maakte Lawrence kennis met Ruben Jongkind – die na de ‘fluwelen revolutie’ van Johan Cruijff bij Ajax werd aangesteld als hoofd talentontwikkeling.

Lawrence vertelde hem over het leeftijdeffect. En de ongelijkheid die dat veroorzaakte: 'Als jeugdopleiding moet je doel niet zijn om wedstrijden te winnen. Dan ga je de fout in, dan ga je alleen de oudste jongens opstellen, en niet de talentvolste spelers. Je doel moet zijn om spelers op te leiden die als senior wedstrijden winnen.'

Met andere woorden: je moet dus wedstrijden durven verliezen. Een advies dat meer ingaat tegen de mentaliteit van een voetbalclub, is mogelijk niet te verzinnen. Maar Ruben Jongkind luisterde aandachtig.

‘Wat Steve me vertelde, was een eyeopener,’ zegt Jongkind (39) op Ajax' trainingscomplex De Toekomst. ‘Ik had er weleens over gelezen, in een boek over talentontwikkeling, maar daarin kwam het niet tot leven. Toen Steve me die staafdiagrammen liet zien, was ik direct geïnteresseerd. Als je een bias hebt met scouten, dan ga je talent missen dat later van waarde kan zijn. Maar het is niet alleen goed voor de club, het is ook eerlijker naar de spelers.’

Winnen is onbelangrijk

Sinds Jongkind de ideeën van Lawrence in de praktijk bracht, is de verhouding tussen spelers uit de eerste helft van het jaar en spelers uit de tweede helft van het jaar veranderd, ‘van 80/20 naar 65/35.’

Dat is het resultaat van de toegenomen bewustwording bij scouts en coaches. Jongkind laat een app zien die de jeugdopleiding sinds 2013 gebruikt, met de naam ‘Skillsbox.’ Daarin houdt Ajax bij hoe spelers scoren op fysieke, mentale en technische factoren. In het beginscherm staat van elke speler altijd de geboortedatum vermeld, ‘zodat trainers rekening houden met leeftijd als belangrijke factor, en niet oneerlijk vergelijken met oudere spelertjes.’

Daarnaast is sinds de Cruijffrevolutie de Montessorileeftijdstructuur ingebracht – mede op advies van Lawrence. Net zoals op Montessorischolen trainen jongere kinderen samen met oudere kinderen, in leeftijdsgroepen van zes tot twaalf jaar; twaalf tot zestien jaar; en zestien tot achttien jaar. ‘Het voordeel daarvan,’ zegt Jongkind, ‘is dat we relatief jonge spelers niet om het jaar beoordelen. Als je ze elk jaar beoordeelt, is de kans te groot dat je een jongetje wegstuurt dat nu nog niet presteert, maar wel potentie heeft.’

In het scouten van jeugdspelers werkt Ajax nu ook anders. Uit een onderzoek dat Ajax uitvoerde, bleek de amateurclubs waarmee Ajax samenwerkt, een nog grotere bias te hebben – in de E1s, D1s, C1s van amateurclubs is 90 procent geboren in de eerste helft van het jaar. ‘Daarom scouten we nu ook met extra aandacht de tweede en derde elftallen van die clubs,’ zegt Jongkind.

Maar daarmee ben je er nog niet. Je kunt wel weten dat je meer moet letten op kinderen uit de tweede helft van het jaar, maar dat werpt weer een andere vraag op: welke kinderen? Jongkind wil dat probleem onder meer te lijf gaan met data. Statistieken moeten helpen objectieve criteria van kwaliteit te toetsen, zodat je de prestaties van een jongen van tien jaar en tien maanden kunt vergelijken met die van een jongen van tien jaar en één maand.

‘Dat is moeilijk, maar ik verwacht dat we over een jaar of vijf een stuk verder zijn. Tot die tijd is de vuistregel: we kiezen voor de relatief jongere speler, als hun niveau hetzelfde is.’

Maar zelfs als je het weet, dan ben je er nog niet vanaf. Als je jongere spelertjes selecteert, die in de toekomst goed zullen presteren, loop je het risico om in het nu wedstrijden te verliezen. En coaches willen winnen, zeker coaches van jeugdelftallen van profclubs. En als je meer jongere spelers in je team opneemt, loop je het risico dat je wedstrijden verliest; iets wat die coaches van nature haten.

Jongkind: ‘De opleiding ondergaat dus een mentaliteitsverandering. Waar het eerste elftal moet winnen, is het voor de jeugdelftallen van secundair belang. Ontwikkeling moet vooropstaan .’

There’s an app for that

Ajax zal zeker sprongen maken, zegt Lawrence. En hij weet dat ook andere clubs, en de KNVB, bezig zijn met het probleem.

Maar hij schaakt op meer borden om het geboorte-effect tegen te gaan. Bijvoorbeeld bij de Europese Unie. Dit omdat door het leeftijdeffect jongere spelers systematisch worden gediscrimineerd. 'En discriminatie mag niet.' En dus zou de EU de voetbalbonden kunnen dwingen het probleem aan te pakken.

De vraag is alleen: hoe? Want het goede nieuws is dat EU-ambtenaren met wie hij contact had, het probleem begrijpen. Het slechte nieuws, aldus Lawrence, is dat de EU ook zegt dat de oplossing voor een probleem proportioneel moet zijn aan het probleem. Veel plannen om het geboorte-effect tegen te gaan, zijn te ingewikkeld.

Zijn oplossing: de Average Team Age. Elke wedstrijdselectie (van achttien jeugdspelers) moet voldoen aan een zekere gemiddelde leeftijd, net zoals de elf spelers op het veld. ‘Hiermee corrigeer je het leeftijdeffect, maar hou je een zekere flexibiliteit.’

Maar hoe dit simpel uit te voeren? Hoe te voldoen aan het proportionaliteitsbeginsel? Een coach kan moeilijk voor elke wissel die hij toepast, gaan rekenen of de gemiddelde teamleeftijd wel goed is.

Welnu, daar hield Lawrence rekening mee – door een app te bouwen. Na tweeënhalf jaar zwoegen was de app er: de miTeamsheet, gratis verkrijgbaar (De app. in Apples app-store: https://itunes.apple.com/us/app/miteams ... 40996?mt=8) .

Het lijkt nogal onwaarschijnlijk dat iemand jaren werk steekt in een app die alleen gebruikt gaat worden als hij de EU zover kan krijgen om voetbalbonden dwingen tot vernieuwing – dat zijn net iets te veel onhaalbare stappen ineen.

En toch is dat wat Lawrence heeft gedaan. 'Ik heb die app gebouwd om mijn case sterker te maken. Als je het geboorte-effect wil aanpakken, moet je een lange adem hebben.'

Binnenkort heeft hij een afspraak met medewerkers van de nieuwe bevoegde eurocommissaris, Tibor Navracsics. Voelt hij zich niet soms als Don Quichot?

‘Zeker,’ zegt hij. ‘Maar ik ben me ook bewust van de kracht van het idee, en de onrechtvaardigheid van het systeem. Het is toch onverteerbaar dat een oplosbaar probleem niet wordt opgelost?’

BTW: De in het artikel genoemde Jamie Lawrence (zoon van..) is inmiddels 22 jaar en speelt sinds vorige zomer bij Trencin. Hij heeft afgelopen jaar 25 wedstrijden meegepikt in competitie en beker.

[Alexander]

Nooit zo over nagedacht, maar extreem interessant!

[beelzebub]

Klopt. En aangezien de jeugdindeling bij het jeugdvoetbal in Nederland (F, E, D, C, B, A) zelfs over twee jaar gaat, kan het zijn dat iemand van 1 jan 2002 en iemand van 31 dec 2003 in dezelfde lichting zitten en bijna twee jaar schelen.

[Le T.]

Ik had altijd begrepen dat het gros van de Nederlandse profvoetballers rond augustus was geboren, omdat het zowel voor de getalenteerde jongsten van een team gunstig was om met de grotere jongens mee te moeten, als voor de oudsten omdat die zich dan als betere speler gingen gedragen.

Het onderwerp is in ieder geval al meer dan 10 jaar bekend. Begrip daarvan zou zeker kunnen helpen, maar ik zou ook naar rijping kijken. De ene jongen is fysiek veel verder dan de ander op dezelfde leeftijd. Dat varieert naast willekeurig ook met etniciteit en misschien ook nog wel per wijk.

[Jöhnk]

De ongelijkheid is het directe gevolg van op fysiek selecteren (kinderen geboren in januari zijn ouder en daarmee gemiddeld genomen sterker dan kinderen geboren in december). Daarom hadden degenen die op het congres zaten te zemelen over "winnaarsmentaliteit" en "de drie punten" het zo mis.

[Wie kent Cees de Wolf nog?]

Ik dacht trouwens dat degenen die in januari geboren zijn het vaakst doorbreken; dat herinner ik mij uit een artikel uit de VK van alweer enige tijd geleden.