http://www.volkskrant.nl
Johan Cruijff -Louis van Gaal 0-8
COLUMN, Paul Onkenhout
Gepubliceerd op 11 oktober 2003
Ik vind Johan Cruijff een aardige, voorkomende man die het beste met de wereld voor heeft. De voetballer is mij liever dan de trainer of de commentator/adviseur/ambassadeur, maar je kunt nu eenmaal niet alles hebben.
Aan elke ontmoeting met Cruijff bewaar ik dierbare herinneringen. Wat hij beweert is bijna altijd waar, ook als het niet waar is. Erg gewoon gebleven ook, deze bekendste Nederlander aller tijden, met grote voorsprong op Rembrandt.
Op Maradona na heb ik nooit een betere voetballer aan het werk gezien. Het spectaculairste voetbal in de afgelopen 25 jaar werd gespeeld door Barcelona toen Cruijff trainer was van de club.
Ik werd pas definitief volwassen toen ik Cruijff in het stadion in de Watergraafsmeer bij zijn rentree had zien scoren tegen Haarlem; uitgerekend Haarlem.Woensdag werd hij in een tv-programma over War Child, een hulporganisatie die zich bekommert om kinderen in oorlogsgebieden, geïnterviewd door Marco Borsato. Ik noteerde één uitspraak: 'Daar waar oorlog is, vallen doden.'
Geen speld tussen te krijgen natuurlijk. Je kunt er makkelijk een paar cynische grappen op loslaten, maar die zouden hem geen recht doen. Cruijff is een man die huilt als op tv een zielige film wordt uitgezonden. Lijkt me ook een geweldige opa, Cruijff. Waarschijnlijk verwent hij de kleinkinderen gruwelijk.
En soms is hij dus een enorme zeikerd.
Om de aversie van Johan Cruijff tegen Louis van Gaal te verklaren moeten we waarschijnlijk teruggaan naar 24 mei 1995. Op die dag won Ajax de Champions League – en stak Van Gaal Cruijff naar de troon.
Dát was niet de bedoeling.
De kinnesinne en rancune zijn sindsdien genadeloos blootgelegd. In Wenen betrad Van Gaal het rijk dat Cruijff voor zichzelf had willen houden. Cruijff duldt geen indringers, tenzij ze op de een of andere manier deel uitmaken van zijn hofhouding. Dat doe je overigens al gauw. Alle spelers die ooit training kregen van Cruijff, behoren daartoe.
Dat is een handig trucje. Zo straalt er altijd iets van de glorie op hem af, als Koeman of Rijkaard of straks Blind of Van Basten als trainer successen boeken. Daar is hij dan ook voor een deel voor verantwoordelijk, nou ja, hij zal het niet hardop zeggen, maar de boodschap zal duidelijk zijn: da's logisch.
Dus werd Ronald Koeman vorig seizoen hogelijk geprezen toen hij Ajax in de Champions League in veertien wedstrijden naar maar liefst drie overwinningen leidde. De kampioen van de gelijkspelletjesspotte met de traditie van de club, bruisend aanvallend voetbal was zelden zichtbaar, maar Cruijff gaf als commentator bij de NOS Koeman het ene compliment na het andere.
Als Van Gaal of Adriaanse Ajax hadden laten spelen als Koeman deed, zouden ze de wind van voren hebben gekregen. Cruijff zou onmiddellijk Jaap de Groot van De Telegraaf of Johan Derksen van Voetbal International hebben gebeld en met behulp van zijn ghostwriters paginagroot de aanval hebben geopend.
En dat is dus wat me het meeste ergert: die verdeling van de wereld in vriend & vijand en de eeuwige, vaak zo doorzichtige pogingen om de macht in handen te krijgen, met behulp van wat bevriende journalisten die zich gretig laten misbruiken, want Cruijff is Cruijff.
Ik moet toegeven, Cruijff beheerst dat spel als geen ander.
Niet alleen als voetballer was hij een virtuoos.
Wie in het voetbal de macht wil hebben, moet op goede voet staan met de grootste krant van Nederland, het grootste sporttijdschrift en de grootste zendgemachtigde van voetbalwedstrijden, de NOS. Daar slaagt niemand in, behalve Cruijff. En dan maar afvuren, die gifpijlen.
Drie forten zijn er voor hem om te veroveren: Barcelona, Ajax en het Nederlands elftal. Toen Van Basten de golfclubs nog in zijn handen had, moest hij volgens Cruijff het Nederlands elftal al gaan trainen.
Van Gaal – die het ook nog eens had gewaagd trainer te worden van Barcelona; 'zijn' Barcelona – maakte er volgens hem (en mij) als bondscoach een zootje van en Advocaat kreeg onlangs de wind van voren. De grootste fout die zij hebbengemaakt is dat ze nooit met hem samenspeelden, of deel uitmaakten van een ploeg die hij trainde: andere hofhouding.
Barcelona dat op zijn advies Rijkaard aanstelt als trainer – keurige negende plaats momenteel – en Ajax dat door Koeman wordt geleid, zó doe je dat.
En middenin de overwinningsdans wordt Van Gaal benoemd op zo'n beetje de belangrijkste post bij de club.
Van Gaal! Uitgerekend Van Gaal!
Van Gaal als technisch directeur van Ajax, dat is net zo'n nederlaag voor Cruijff als de 8-0 tegen Bayern München in 1978, in zijn afscheidswedstrijd als Ajacied. Dat is de WK-finale in 1974 die nog eens dunnetjes wordt overgedaan.
Zijn volgelingen kunnen echter gerust zijn: Johan Cruijff is onverslaanbaar.