Ajaxtalk

Jöhnk schreef:

Servaes schreef:Stijnen is inderdaad een complete mafketel maar wat betreft die actie na de wedstrijd; De Witte was toch serieus aan het provoceren had ik vernomen van iemand die bij de wedstrijd aanwezig was.

En dat hoorde Stijnen vanaf de middenstip?

Utopia: Verdwaald Afrikaans talent

Erik Meijer van PSV vuurt in 1993 een schot af op het Ajax doel. Links Nii Lamptey, rechts Edgar David van Ajax. Foto ANP
achtergrond
Veel Afrikaanse voetballers raakten verdwaald in Europa. Hun toekomstbeeld bleek vaak minder rooskleurig dan vooraf geschetst. 'Een kidnapping wil ik het niet noemen. Ik wist waar ik naartoe ging.'

De jongen die niet kan lezen, schrijven en rekenen, verstopt zich onder een plastic stoel. Terwijl de medepassagiers van de vlucht richting paspoortcontrole lopen, probeert Nii Lamptey de confrontatie met de douaniers nog even te vermijden. De Ghanees is vijftien jaar, geldt als het grootste voetbaltalent van Afrika, maar hij heeft een vals paspoort. 'Stephen Keshi junior' is de naam op het Nigeriaanse document dat hij op de Belgische luchthaven Zaventem moet laten zien.

Michel Verschueren, directeur van Anderlecht, staat op het vliegveld te wachten op de Nigeriaan Stephen Keshi, de speler van Anderlecht die ervoor heeft gezorgd dat Lamptey naar België komt. Lamptey wordt eind jaren tachtig door veel grote clubs gevolgd. Na een reis via Ghana, Togo, Benin en Nigeria komt Lamptey in het kielzog van Keshi aan op luchthaven Zaventem.

Als Verschueren echter van het vervalste paspoort hoort, verscheurt hij de papieren van 'Keshi junior' en licht de douane in. De uit Ghana gevluchte Lamptey wordt 24 uur vastgehouden, maar er worden ondertussen alsnog papieren voor hem geregeld. Mede dankzij hoogwaardigheidsbekleders die supporter zijn van Anderlecht.

Lamptey heeft een bizarre jeugd en een bizarre reis achter de rug, maar de toekomst die voor hem ligt zal alles vergoeden. Zijn alcoholische vader heeft hem mishandeld, maar Lamptey zal schitteren op de Europese velden.

''Ik had alleen maar op straat geleefd,'' vertelt Lamptey in de documentaire Verdwaald in het doolhof van het voetbal. ''Het was een hel. Ik was nooit naar school geweest en was alleen maar aan het voetballen. Ik werd geslagen door mijn stiefmoeder, er werden sigarettenpeuken op me uitgedrukt.''

Op het WK onder 16 in Schotland heeft hij een verpletterende indruk gemaakt. Na het duel met het organiserende land wordt hij door Pelé uitgeroepen tot beste speler van de wedstrijd. Lamptey: ''Jij wordt de nieuwe Pelé, zei hij tegen me.''

Clubs jagen op Lamptey, makelaars willen hem vastleggen, maar via Keshi belandt hij bij Anderlecht. Daarvoor moet hij wel ontsnappen uit het trainingskamp van de Ghanese jeugdploeg en als 'Keshi junior' België binnenkomen. ''Een kidnapping wil ik het niet noemen. Ik wist wie Stephen Keshi was en ik wist waar ik naartoe ging.''

Droom
Als zestienjarige maakt hij indruk bij Anderlecht. Zijn debuut luistert hij op met een doelpunt. ''Met die goal wierp ik alle pijn en ellende van me af. Een droom kwam uit.''

De droom lijkt alleen maar mooier te worden, als hij in Italië tijdens het WK onder 17 met Ghana wereldkampioen wordt en tot beste speler van het toernooi wordt uitgeroepen, nog vóór Alessandro Del Piero en ?Juan Sebastián Verón.

Na de finale vinden 21 spelersmakelaars de weg naar Lampteys hotel. Antonio Caliendo weet de exclusieve rechten over Lamptey te verwerven en vanaf dat moment wordt Lamptey een clubhopper, waarbij zijn makelaar aan elke transfer verdient. Ook bij PSV strijkt Lamptey tijdelijk neer, waar hij onder de vleugels van zijn eerste Europese trainer Aad de Mos even opbloeit.

In Engeland (Aston Villa, Coventry City) en Italië (Venezia) kan hij de verwachtingen niet inlossen. Via Argentinië, Turkije, Portugal, Duitsland, China, Doebai, Ghana en Zuid-Afrika keert Lamptey na achttien jaar uiteindelijk terug in zijn vaderland.

Op het persoonlijke vlak beleeft Lamptey tijdens zijn voetbalreis twee tragedies. In Argentinië is zijn zoontje Diego overleden. Wanneer hij in China voetbalt, sterft zijn dochtertje Lisa Lamptey kort na haar geboorte. Haar vader is ontroostbaar. De mensen die hem hebben bejubeld als jong talent, heeft hij de afgelopen jaren niet meer gezien. Als er geen geld aan hem te verdienen valt, willen ze hem ook niet steunen.

De voetbalreis van Lamptey is niet uniek. Zoals het ook geen toeval is dat hij juist in België aan een weg vol hobbels en obstakels is begonnen. In Nederland bestaat dankzij de regelgeving een vangnet. Iedere speler van buiten de Europese Unie (EU) moet ter bescherming van het talent van eigen bodem minimaal 527.000 euro per jaar verdienen, anders is hij niet speelgerechtigd. Voor voetballers van buiten de EU die jonger zijn dan twintig jaar, staat dat salaris vast op 236.000 euro. In België werden zulke eisen in het verleden niet gesteld, waardoor clubs en makelaars in hun jacht op dat ene grote talent vele slachtoffers maakten. Tegenwoordig kent ook België een regel als in Nederland, al ligt het minimumsalaris lager.

Tegenover de successen van Afrikanen die het hebben gemaakt in Europa - onder anderen Didier Drogba, Mickael Essien, Samuel Eto'o - staan veel droevige verhalen. Van spelers die niet slaagden en vervolgens aan hun lot werden overgelaten. Van jongens die werden ondergebracht in een louche investeringsmaatschappij en die niet kregen waar ze contractueel recht op hadden.

Z?oals Musa Kanu, een aanvallende middenvelder uit Sierra Leone. Hij wordt in zijn geboorteland benaderd door een Belgische makelaar en in 1992 op een toeristenvisum naar België gebracht. Kanu tekent een contract bij Lokeren, met de afspraak dat hij dertig procent van de transfersom zal krijgen. Er zal ook twintig procent naar zijn club in Sierra Leone gaan. Na een jaar ontdekt Kanu dat zijn oude club het geld nooit heeft ontvangen. Zijn eigen deel heeft hij dan ook nog steeds niet gekregen. De bijna 800 euro die hem is toegestopt, staat in geen verhouding tot de transfersom van bijna 75.000 euro.

Van zijn makelaar hoort hij niets meer, getuigt de voetballer in 2001 bij een hoorzitting van de Belgische Senaat over mensenhandel in de sport. Als zijn contract in juni 1998 afloopt, krijgt Kanu van Lokeren een nieuwe, tweejarige verbintenis aangeboden. ''Het basisloon was te laag,'' legt Kanu uit. ''Ik heb daarom geweigerd te tekenen.'' Hij moet zijn appartement verlaten. Via oud-ploeggenoten komt Kanu in 2000 bij de Nederlandse hoofdklasser Hoek terecht. Na amper twee seizoenen haakt hij ook in Zeeland af.

Met zijn gezin woont hij in de niet al te fraaie Antwerpse wijk Borgerhout, in de jaren die volgen komt hij op het veld niet verder dan de lagere klassen in België. Dit seizoen heeft Kanu zijn kunsten vertoond bij Verbroedering Zwijndrecht, op het op één na laagste amateurniveau in België. De voormalig international van Sierra Leone had als tiener de kwaliteiten om het ver te schoppen, maar hij is verdwaald in de voetbaljungle. Zoals ook Lamptey en vele andere Afrikaanse voetballers. (BARRY VAN DER HOOFT)

Parool

Benji schreef:Ik ben nog niet echt onder de indruk, ploeg die een beetje op de counter speelt.\