http://www.sportgeschiedenis.nl/2013/09 ... eague.aspx
De discutabele bonus van de Champions League
Door Jurriaan van Wessem 2-9-2013
De Champions League heeft een duistere zijde, waar zelden aandacht aan wordt besteed. Zoals bij beursgenoteerde bedrijven curieuze bonussen worden uitgekeerd aan adviseurs en toezichthouders, zo verdienen sommige clubs zonder aantoonbare sportieve tegenprestatie in het hoofdtoernooi een discutabele bonus. Hoe zit dat toch en wie profiteert er het meest van? Een analyse van de afrekening over het afgelopen seizoen.
Vorige week hielden de bestuurders van verschillende topclubs in Europa de adem in tijdens de laatste voorronde van de Champions League. De clubs van die bestuurders waren al geplaatst voor het hoofdtoernooi, maar voor de boekhouding was het wel handig als ze geen gezelschap kregen van een landgenoot, die zich via de voorronde kon plaatsen.
Dit is het verdriet van het moderne voetbal. Hopen op succes van een andere club uit eigen land is als snijden in je eigen vlees. Dit kan nooit de bedoeling zijn geweest van het sportieve erfgoed van de Europa Cup, maar het is een rechtstreeks gevolg van de onzinnige marketpoolpremies.
Mislukte panenka
Om een voorbeeld te geven: de voorzitter van Olympiakos rekende zich al een beetje rijk, toen PAOK in de voorronde werd verslagen door Metalist Kharkiv. Maar hij kreeg het toch benauwd toen de club uit Oekraïne werd uitgesloten van verdere deelname aan het internationale voetbal en PAOK een herkansing kreeg. Als de ploeg van Huub Stevens Schalke afgelopen week had uitgeschakeld, was Olympiakos toch maar mooi in een klap vijf miljoen euro misgelopen. Daarom werden enkele transfers van de Griekse kampioen een week uitgesteld.
Wie de jaarcijfers van de Champions League overziet, kan niet ontkennen dat een brutale maar mislukte panenka van de Braziliaan Maicosuel in het duel Udinese-Braga van een jaar geleden een enorme invloed heeft gehad op de eindafrekening. Juventus en AC Milan werden alleen dankzij deze misser de grootverdieners van de Champions League. Ze kregen daardoor respectievelijk 45 en 36 miljoen uit de marketpool, zonder dat ze daar iets voor hoefden te doen en dat is meer dan veel succesvollere Duitse ploegen, want Bayern en Borussia kregen uit deze pot ‘slechts’ 19 en 22 miljoen euro.
Deze panenka dus
Waarschijnlijk hebben Juventus en AC Milan het Braziliaanse talent Maicosuel er nooit voor bedankt (of hem getroost), maar curieus is het wel dat een ‘onschuldige’ misser zoveel gevolgen heeft voor de jaarcijfers van beide clubs. Het scheelt in beide gevallen zeker een slordige tien miljoen.
Alleen dit gegeven moet mensen die in complotten denken een idee geven over een volgende uitwas van matchfixing. De late reactie van doelman Zoet op het schot van Boateng levert Ajax vier miljoen extra op. Natuurlijk, in Nederland gebeuren die dingen niet en gaat alles eerlijk, maar toch…. Laat ik het anders zeggen, de play-offs van de Champions League zijn op een riskante manier corruptiegevoelig.
NOS subsidieert Ajax
De marketpool vormt een substantieel onderdeel bij de premieverdeling aan de deelnemers van de Champions League, namelijk 45% van het uitgekeerde bedrag. Het is niet zo dat een winnaar van een toernooi (zoals bij het tennis) het hoogste bedrag krijgt en daarna volgens een sportieve meetlat geld wordt uitgekeerd. Dat geldt slechts voor 55%.
Nee, bij die 45% wordt gekeken naar het aandeel in de tv-markt dat een club volgens enkele subjectieve criteria, zoals de inbreng per land van de uitzendrechtenkopers en kijkcijfers. Op die manier verdienen de club uit de landen waar de rechten het meest opleveren, zelf ook weer het meest. Oftewel de NOS betaalt een x-bedrag dat voor een deel rechtstreeks naar de Nederlandse deelnemers toestroomt (dit is in dit seizoen dus eigenlijk een verkapte subsidie aan Ajax).
Even tussendoor een saillant detail: de Griekse en de Deense tv-zenders betalen blijkbaar meer dan de Nederlandse, want Olympiakos en Nordsjaelland kregen over het afgelopen seizoen méér uit de market pool dan Ajax! Ook dat is verrassend, net als het feit dat de twee clubs uit het rijke Rusland (WK-gastland in 2018) samen minder uit deze pot krijgen dan Olympiakos.
Scheefgroei
De marketpool maakt sommige clubs dus wel heel subtiel erg rijk. Wat te denken van de Franse kampioen Montpellier? Die club kreeg zonder noemenswaardige prestatie, een bonus van €22,75 miljoen. Sportief verdiende de club (met twee gelijke spelen) slechts €1 mln, bovenop de kwalificatiepremie die iedere club krijgt van €8,6 mln. Voilà. Montpellier verdiende aan de afgelopen Champions League meer dan Malaga (kwartfinalist), Valencia, Arsenal en Schalke, die de KO-fase wel haalden.
Zo moet er wel een scheefgroei ontstaan en die komt duidelijk aan het licht in de volgende ranglijst. De clubs zijn gerangschikt volgens de premie die ze uit de marketpool kregen. In de eerste column staat het bedrag dat ze aan het seizoen overhielden en in de tweede column de premie uit de marketpool (x 000). Het totaalbedrag uit de marketpool is €409,6 mln. Achter de bedragen staat de geleverde prestatie in het toernooi:
Juventus 65.315 44.815 ¼-finalist
AC Milan 51.357 36.257 2e ronde
Paris SG 44.690 23.690 ¼-finalist
Real Madrid 48.441 23.541 ½-finalist
Montpellier 32.352 22.752 groepsronde
Bor. Dortmund 54.161 21.761 finalist
Barcelona 45.508 20.108 ½-finalist
Man. United 35.555 19.455 2e ronde
Bayern 55.046 19.146 WINNAAR
Chelsea 30.777 18.677 groepsronde
Man. City 28.777 18.677 groepsronde
Arsenal 31.423 15.823 2e ronde
Valencia 30.005 13.405 2e ronde
Lille 22.047 12.447 groepsronde
Olympiakos 23.246 11.646 groepsronde
Malaga 32.107 11.607 ¼-finalist
Schalke 04 27.980 11.380 2e ronde
Nordsjaelland 20.402 11.302 groepsronde
Ajax 19.898 9.798 groepsronde
Celtic 23.670 8.070 groepsronde
Zenit 17.174 6.074 groepsronde
Galatasaray 24.782 5.282 2e ronde
Cluj 17.302 5.202 groepsronde
Sp. Moskou 14.090 4.490 groepsronde
Anderlecht 13.806 3.206 groepsronde
Porto 19.763 3.163 2e ronde
Benfica 13.884 2.284 groepsronde
Braga 11.181 1.581 groepsronde
Dyn. Zagreb 10.500 1.400 groepsronde
Sj. Donetsk 16.987 1.387 2e ronde
Dynamo Kiev 11.484 884 groepsronde
BATE Borisov 10.890 290 groepsronde
Buitensporig
Het lijkt even alsof het toernooi op zijn kop wordt gezet met deze ranglijst. De premies geven een verkeerd beeld van de sportieve prestaties. Dat komt omdat clubs uit landen, die met meer dan één landgenoot aan het toernooi deelnemen een premie moeten verdelen (en ook dat gebeurt niet volgens duidelijke regels, anders zou er niet zo’n verschil zijn tussen Montpellier en Lille).
Het blijft raar dat Juventus meer dan twee keer zoveel verdient via de marketpool dan de uiteindelijke winnaar Bayern. Had Bayern dan helemaal geen grootschalig tv-publiek en Juventus juist wel? In ieder geval hield Juventus in totaal aan het seizoen meer over dan Bayern (€65 - €55 mln).
Maar het is buitensporig dat Juventus 154 (!) keer meer verdient dan BATE Borisov. Zeker met de wetenschap dat de kampioen van Wit Rusland wel de latere winnaar Bayern wist te verslaan en de Italiaanse kampioen daarin niet slaagde. Oftewel, een sympathieke kampioen uit een klein land heeft niets te zoeken in de Champions League en moet daarom ook maar helemaal niets verdienen aan het toernooi. Het is de bizarre schaduwzijde van de Champions League, waar zelden aandacht aan wordt besteed.
De discutabele bonus van de Champions League
Door Jurriaan van Wessem 2-9-2013
De Champions League heeft een duistere zijde, waar zelden aandacht aan wordt besteed. Zoals bij beursgenoteerde bedrijven curieuze bonussen worden uitgekeerd aan adviseurs en toezichthouders, zo verdienen sommige clubs zonder aantoonbare sportieve tegenprestatie in het hoofdtoernooi een discutabele bonus. Hoe zit dat toch en wie profiteert er het meest van? Een analyse van de afrekening over het afgelopen seizoen.
Vorige week hielden de bestuurders van verschillende topclubs in Europa de adem in tijdens de laatste voorronde van de Champions League. De clubs van die bestuurders waren al geplaatst voor het hoofdtoernooi, maar voor de boekhouding was het wel handig als ze geen gezelschap kregen van een landgenoot, die zich via de voorronde kon plaatsen.
Dit is het verdriet van het moderne voetbal. Hopen op succes van een andere club uit eigen land is als snijden in je eigen vlees. Dit kan nooit de bedoeling zijn geweest van het sportieve erfgoed van de Europa Cup, maar het is een rechtstreeks gevolg van de onzinnige marketpoolpremies.
Mislukte panenka
Om een voorbeeld te geven: de voorzitter van Olympiakos rekende zich al een beetje rijk, toen PAOK in de voorronde werd verslagen door Metalist Kharkiv. Maar hij kreeg het toch benauwd toen de club uit Oekraïne werd uitgesloten van verdere deelname aan het internationale voetbal en PAOK een herkansing kreeg. Als de ploeg van Huub Stevens Schalke afgelopen week had uitgeschakeld, was Olympiakos toch maar mooi in een klap vijf miljoen euro misgelopen. Daarom werden enkele transfers van de Griekse kampioen een week uitgesteld.
Wie de jaarcijfers van de Champions League overziet, kan niet ontkennen dat een brutale maar mislukte panenka van de Braziliaan Maicosuel in het duel Udinese-Braga van een jaar geleden een enorme invloed heeft gehad op de eindafrekening. Juventus en AC Milan werden alleen dankzij deze misser de grootverdieners van de Champions League. Ze kregen daardoor respectievelijk 45 en 36 miljoen uit de marketpool, zonder dat ze daar iets voor hoefden te doen en dat is meer dan veel succesvollere Duitse ploegen, want Bayern en Borussia kregen uit deze pot ‘slechts’ 19 en 22 miljoen euro.
Deze panenka dus
Waarschijnlijk hebben Juventus en AC Milan het Braziliaanse talent Maicosuel er nooit voor bedankt (of hem getroost), maar curieus is het wel dat een ‘onschuldige’ misser zoveel gevolgen heeft voor de jaarcijfers van beide clubs. Het scheelt in beide gevallen zeker een slordige tien miljoen.
Alleen dit gegeven moet mensen die in complotten denken een idee geven over een volgende uitwas van matchfixing. De late reactie van doelman Zoet op het schot van Boateng levert Ajax vier miljoen extra op. Natuurlijk, in Nederland gebeuren die dingen niet en gaat alles eerlijk, maar toch…. Laat ik het anders zeggen, de play-offs van de Champions League zijn op een riskante manier corruptiegevoelig.
NOS subsidieert Ajax
De marketpool vormt een substantieel onderdeel bij de premieverdeling aan de deelnemers van de Champions League, namelijk 45% van het uitgekeerde bedrag. Het is niet zo dat een winnaar van een toernooi (zoals bij het tennis) het hoogste bedrag krijgt en daarna volgens een sportieve meetlat geld wordt uitgekeerd. Dat geldt slechts voor 55%.
Nee, bij die 45% wordt gekeken naar het aandeel in de tv-markt dat een club volgens enkele subjectieve criteria, zoals de inbreng per land van de uitzendrechtenkopers en kijkcijfers. Op die manier verdienen de club uit de landen waar de rechten het meest opleveren, zelf ook weer het meest. Oftewel de NOS betaalt een x-bedrag dat voor een deel rechtstreeks naar de Nederlandse deelnemers toestroomt (dit is in dit seizoen dus eigenlijk een verkapte subsidie aan Ajax).
Even tussendoor een saillant detail: de Griekse en de Deense tv-zenders betalen blijkbaar meer dan de Nederlandse, want Olympiakos en Nordsjaelland kregen over het afgelopen seizoen méér uit de market pool dan Ajax! Ook dat is verrassend, net als het feit dat de twee clubs uit het rijke Rusland (WK-gastland in 2018) samen minder uit deze pot krijgen dan Olympiakos.
Scheefgroei
De marketpool maakt sommige clubs dus wel heel subtiel erg rijk. Wat te denken van de Franse kampioen Montpellier? Die club kreeg zonder noemenswaardige prestatie, een bonus van €22,75 miljoen. Sportief verdiende de club (met twee gelijke spelen) slechts €1 mln, bovenop de kwalificatiepremie die iedere club krijgt van €8,6 mln. Voilà. Montpellier verdiende aan de afgelopen Champions League meer dan Malaga (kwartfinalist), Valencia, Arsenal en Schalke, die de KO-fase wel haalden.
Zo moet er wel een scheefgroei ontstaan en die komt duidelijk aan het licht in de volgende ranglijst. De clubs zijn gerangschikt volgens de premie die ze uit de marketpool kregen. In de eerste column staat het bedrag dat ze aan het seizoen overhielden en in de tweede column de premie uit de marketpool (x 000). Het totaalbedrag uit de marketpool is €409,6 mln. Achter de bedragen staat de geleverde prestatie in het toernooi:
Juventus 65.315 44.815 ¼-finalist
AC Milan 51.357 36.257 2e ronde
Paris SG 44.690 23.690 ¼-finalist
Real Madrid 48.441 23.541 ½-finalist
Montpellier 32.352 22.752 groepsronde
Bor. Dortmund 54.161 21.761 finalist
Barcelona 45.508 20.108 ½-finalist
Man. United 35.555 19.455 2e ronde
Bayern 55.046 19.146 WINNAAR
Chelsea 30.777 18.677 groepsronde
Man. City 28.777 18.677 groepsronde
Arsenal 31.423 15.823 2e ronde
Valencia 30.005 13.405 2e ronde
Lille 22.047 12.447 groepsronde
Olympiakos 23.246 11.646 groepsronde
Malaga 32.107 11.607 ¼-finalist
Schalke 04 27.980 11.380 2e ronde
Nordsjaelland 20.402 11.302 groepsronde
Ajax 19.898 9.798 groepsronde
Celtic 23.670 8.070 groepsronde
Zenit 17.174 6.074 groepsronde
Galatasaray 24.782 5.282 2e ronde
Cluj 17.302 5.202 groepsronde
Sp. Moskou 14.090 4.490 groepsronde
Anderlecht 13.806 3.206 groepsronde
Porto 19.763 3.163 2e ronde
Benfica 13.884 2.284 groepsronde
Braga 11.181 1.581 groepsronde
Dyn. Zagreb 10.500 1.400 groepsronde
Sj. Donetsk 16.987 1.387 2e ronde
Dynamo Kiev 11.484 884 groepsronde
BATE Borisov 10.890 290 groepsronde
Buitensporig
Het lijkt even alsof het toernooi op zijn kop wordt gezet met deze ranglijst. De premies geven een verkeerd beeld van de sportieve prestaties. Dat komt omdat clubs uit landen, die met meer dan één landgenoot aan het toernooi deelnemen een premie moeten verdelen (en ook dat gebeurt niet volgens duidelijke regels, anders zou er niet zo’n verschil zijn tussen Montpellier en Lille).
Het blijft raar dat Juventus meer dan twee keer zoveel verdient via de marketpool dan de uiteindelijke winnaar Bayern. Had Bayern dan helemaal geen grootschalig tv-publiek en Juventus juist wel? In ieder geval hield Juventus in totaal aan het seizoen meer over dan Bayern (€65 - €55 mln).
Maar het is buitensporig dat Juventus 154 (!) keer meer verdient dan BATE Borisov. Zeker met de wetenschap dat de kampioen van Wit Rusland wel de latere winnaar Bayern wist te verslaan en de Italiaanse kampioen daarin niet slaagde. Oftewel, een sympathieke kampioen uit een klein land heeft niets te zoeken in de Champions League en moet daarom ook maar helemaal niets verdienen aan het toernooi. Het is de bizarre schaduwzijde van de Champions League, waar zelden aandacht aan wordt besteed.