De plannen van Bergkamp en Jonk

[Arthur]

Haha, wil je hiermee serieus impliceren dat Jonk weinig overzicht had?
Al die assists op Bergkamp kwamen toevallig aan?

[peter]

Wim Jonk was eigenlijk maar een prutser. Kaliber Mitchell Donald.

[InnerHarbour]

'Het ontbreekt sommige Ajax-jeugdspelers aan simpele vaardigheden'

Wim Jonk ziet voldoende ruimte om flink aan de slag te gaan met de jeugdspelers van Ajax. De voormalig international werd dit seizoen aangesteld bij zijn oude club en heeft inmiddels een aardige indruk gekregen van het niveau van de jeugd. Zijn belangrijkste doel is het individueel ontwikkelen van de talenten in Amsterdam; de resultaten zijn van secundair belang.

“Het ontbreekt sommige spelers aan simpele vaardigheden, zoals het aannemen van de bal, traptechniek en overzicht”, zegt Jonk zaterdag in een vraaggeprek met Het Parool. Hij meent dat de individuele begeleiding van jonge talenten van grote waarde kan zijn. “Ik was al zeventien, achttien jaar toen ik bij Volendam te maken kreeg met Gerrit Mühren. Hij gaf tips die voor mij goud waard waren. Ik heb daar mijn hele loopbaan als voetballer profijt van gehad.”

“Toen wist ik al: dat zou de standaard moeten zijn voor trainingen. Dat ook Johan Cruijff die filosofie draagt - en hij niet alleen, maar nog veel meer oud-voetballers - is alleen maar mooi”, vervolgt Jonk. De man die 49 keer uitkwam voor Oranje zegt tijdens de trainingen nadruk te leggen op het 'over de bal heen kijken'. “Veel jeugdspelers kijken naar de grond als ze aan de bal zijn en missen daardoor het ruimtelijk inzicht. Dan raakt het contact tussen spelers zoek. Het gaat dus om twee zaken: baltechniek en overzicht.”

VZ

Misschien komt het voor degene die de jeugd intensief volgen niet als een verrassing, maar ik schrik hier toch best wel van. Mij boeit die soap rond Cruijff allang niet meer, vind hem alleen nog vermakelijk, maar ik ben maar wat blij dat hij erin gesprongen is en nu dus mensen op de posities heeft die de problemen signaleren en aanpakken.

[LucaS]

Viel mij ook op ja, Wim Jonk werd dit jaar aangesteld? Hij werkt er al een paar jaar, net als andere oud-voetballers, en is dus mede-verantwoordelijk voor die gebrekkige techniek.

[D_skilled]

Niet als je spelers iets moet bijbrengen die in beginsel aanleg missen. Het is geen magiër die eventjes ervoor zorgt dat het allemaal technisch goede voetballers worden. De techniek is jarenlang verslonst. Je moet erop scouten en vanaf de onderbouw al intensief mee bezig zijn.

[D_skilled]

Jonk: Ontbreekt jeugd Ajax aan simpelste basistechniek

Wim Jonk (45) tekende onlangs een contract bij Ajax dat hem verantwoordelijk maakt voor de jeugdopleiding. Hij was vier jaar lang techniektrainer bij de club en heeft een uitgesproken idee over het opleiden van jonge voetballers. 'Het gaat om baltechniek en overzicht.'

'Anders dan voorheen wordt de opleiding van Ajax niet van bovenaf aangestuurd door één baas. We hebben drie technisch managers, voor de onder-, midden- en bovenbouw. Ik doe de bovenbouw: Jong Ajax, de A1, A2 en B1. Michel Kreek doet de middenbouw en Michel Hordijk doet de jongste jeugd. Hij is nieuw bij de club. Hij komt van FC Utrecht en hij heeft een eigen voetbalschool. Hij is erg sterk in de individuele, technische begeleiding van jonge voetballers. Daar ligt nu de nadruk op, want technische vaardigheid ontwikkelen doe je op die leeftijd.'

Individu
'We komen met alle trainers elke dag bij elkaar, vaak schuiven daar ook leden van de medische staf, de scouting en studiebegeleiders bij aan. We noemen dat het 'spelersoverleg' omdat we vooral praten over de ontwikkeling van het individu.'

'In de vorige situatie bij Ajax werd meer vanuit het team geredeneerd. Wij overleggen ook liever elke dag een half uur met elkaar dan één keer per week een paar uur, zoals gebruikelijk was. Dan kun je een probleem meteen tackelen.'

Techniektraining
'Ik ben in 2007 bij Ajax begonnen met het geven van techniektraining in kleine groepjes, maximaal drie of vier spelers. Ik kreeg van Jan Olde Riekerink de ruimte om dat verder te ontwikkelen. Door het wegvallen van de C2 kon Bryan Roy zich ook gaan richten op de individuele training van vooral buitenspelers. Zo zijn de eerste stappen gezet. Wij, voetballers die het allemaal hebben meegemaakt op het hoogste niveau, kunnen de jeugd net dat beetje extra geven om van goede spelers topspelers te maken.'

Tips van levensbelang
'Spelers hebben dat nodig, en vooral de jeugdspelers. Ik geef nu training zoals ik vroeger ook getraind had willen worden. Ik was al zeventien, achttien jaar toen ik bij Volendam te maken kreeg met Gerrit Mühren. Hij gaf tips die voor mij goud waard waren. Ik heb daar mijn hele loopbaan als voetballer profijt van gehad. Toen wist ik al: dat zou de standaard moeten zijn voor trainingen. Dat ook Johan Cruijff die filosofie draagt - en hij niet alleen, maar nog veel meer oud-voetballers - is alleen maar mooi.'

Olde Riekerink
'Ik heb tijdens besprekingen en reviews aangegeven hoe we het zouden moeten gaan doen. Als Jan Olde Riekerink zegt dat hij niet wist hoe ik over de materie denk, en dat hij het vreemd vindt dat ik niet eerder naar hem ben toegekomen, dan vind ik dat raar. Ik heb Jan Olde Riekerink verteld dat ik met Johan Cruijff in gesprek was.'

'Als Johan Cruijff je vraagt om mee te denken over de wijze waarop je de opleiding naar een hoger niveau kan tillen, zeg je geen nee. Dat is toch logisch? Ik geef mijn mening niet aan de groenteboer. Ik heb Olde Riekerink wel gezegd dat als hij zich druk maakte om de column van Cruijff in De Telegraaf, hij Cruijff dan zelf moest bellen. Maar daar had hij moeite mee.'

Technisch hart
'Frank de Boer, Dennis Bergkamp en ik vormen nu het technische hart van de club, waarbij ik me concentreer op de jeugdopleiding. Ik neem mijn ervaring als speler mee, mijn ervaring als individueel trainer bij Ajax, maar ook mijn tijd bij FC Volendam, waar ik verschillende functies heb bekleed in alle geledingen van de club. Als manager technische zaken moest ik daar ook het hoofd opleidingen aansturen en bij Volendam heb je te maken met net zoveel elftallen en voetballers als bij Ajax. Door al die ervaringen worden je ideeën gevormd en ontstaat een visie.'

'We hebben bij Ajax een trainersstaf met enorm veel potentie en knowhow, het gaat erom dat je die kwaliteiten bundelt. We voeren daar ook levendige discussies over. Spelers beter maken doe je niet van achter je bureau. Ik sta zelf ook op het veld bij Jong Ajax, de A1, de A2 en de B1.'

Basistechniek
'De norm voor de B1, jongens tussen veertien en zestien jaar, is nog te laag. Het ontbreekt sommige spelers aan simpele vaardigheden, zoals het aannemen van de bal, traptechniek en overzicht. Dat moet je vanaf de jongste jeugd inslijpen.'

'De basistechniek moet in al zijn facetten heel hoog zijn, om dat later meer gedetailleerd te kunnen trainen. Topspelers die nu individuele training geven zoals Jaap Stam, Dennis Bergkamp, Marc Overmars, John Bosman en Ronald de Boer kunnen daarbij net dat stukje extra bieden dat spelers gewoon beter maakt.'

Topspeler
'Ik leg tijdens individuele trainingen de nadruk op het over de bal heen kijken. Veel jeugdspelers kijken naar de grond als ze aan de bal zijn en missen daardoor het ruimtelijk inzicht. Dan raakt het contact tussen spelers zoek. Het gaat dus om twee zaken: baltechniek en overzicht. Voetbal is geen wiskunde. Een topspeler moet onder alle omstandigheden de juiste keuze maken, terwijl de situatie steeds verandert. Topspelers zetten de situatie naar hun hand. Oud-topspelers kunnen die kennis overdragen.'

Focus op jeugd
'Mijn focus ligt op de jeugd. Als de situatie het toelaat, bijvoorbeeld in de weken als veel spelers weg zijn voor interlands, ben ik wel eens bij het eerste. Maar tijd is een beperkende factor. Met drie wedstrijden in de week kun je bij het eerste veel minder gericht individueel trainen. Bij de jeugd is dat geen probleem. We hebben het nu zo ingericht dat de individuele ontwikkeling van de spelers op het gebied van voetbal en algemene lichamelijke ontwikkeling is geïntegreerd in het eerste deel van de reguliere trainingen. Het tweede deel van de training is áltijd voetbaltraining.'

Organisatie werkt tegen
'We proberen iedereen in de organisatie mee te krijgen. Bij de een gaat dat makkelijker dan bij de ander. In elk bedrijf waar veranderingen zijn, vinden sommige mensen dat lastig.'

'Maar vanaf de eerste dag hebben we tegen iedereen gezegd: doe mee, kijk mee en voel je niet meteen aangevallen. Over de trainersstaf heb ik geen klagen. Ik denk dat wij op de goede manier bezig zijn en heel goede stappen maken. Daar houd ik me aan vast.'

'In de top van de club schuurt het. Wij worden daardoor niet belemmerd in de uitvoering van onze plannen, al merk je wel dat sommige zaken lang duren. Je vraagt je soms af of iedereen wel hetzelfde doel nastreeft: dat het Ajax beter gaat.'

Kritiek op Cruijff ongefundeerd
'Ik ben niet bang dat Johan Cruijff voor de club verloren gaat. Hij heeft A gezegd en hij zal ook B zeggen.'

'De kritiek op Cruijff en op de veranderingen bij Ajax komt van mensen die hier nooit zijn, of die andere belangen hebben. Daar koop ik niks voor. Iedereen mag zeggen en schrijven wat hij wil. Dat gevecht win je toch nooit. En dat die kritiek ook uit de boezem van de club komt, geeft aan dat die veranderingen hard nodig zijn.'

'Ik heb de afgelopen maanden wel eens momenten gehad dat ik dacht: waar gaat dit allemaal over? We zijn bezig met een groep mensen, en niet de minsten, die vol goede ideeën zitten om de club vooruit te helpen. Maar wat dat allemaal teweegbrengt verdient niet de schoonheidsprijs.'

'Dat idee had ik vooral op de avond waarop het bestuur en de raad van commissarissen opstapten en wat er toen allemaal werd gezegd. Dat vond ik écht Ajax-onwaardig. Toch sta ik daarboven en ik weet zeker dat waar we nu mee bezig zijn Ajax terugbrengt naar waar de club hoort.'

Bron: Parool.nl

[Le T.]

Organisatie werkt tegen
'We proberen iedereen in de organisatie mee te krijgen. Bij de een gaat dat makkelijker dan bij de ander. In elk bedrijf waar veranderingen zijn, vinden sommige mensen dat lastig.'

Ik ben benieuwd naar een bedrijf waarin een onderknuppeltje zijn baas een mes in de rug komt steken en dan zelf baas wordt, aan het handje van een oud-werknemer. Ik denk niet dat ergens anders een dergelijk veranderingsproces kennen.

'Maar vanaf de eerste dag hebben we tegen iedereen gezegd: doe mee, kijk mee en voel je niet meteen aangevallen. Over de trainersstaf heb ik geen klagen. Ik denk dat wij op de goede manier bezig zijn en heel goede stappen maken. Daar houd ik me aan vast.'

'In de top van de club schuurt het. Wij worden daardoor niet belemmerd in de uitvoering van onze plannen, al merk je wel dat sommige zaken lang duren. Je vraagt je soms af of iedereen wel hetzelfde doel nastreeft: dat het Ajax beter gaat.'

Zeker als je maanden onderhandelt over een verveelvoudiging van je eigen salaris.

Kritiek op Cruijff ongefundeerd
'Ik ben niet bang dat Johan Cruijff voor de club verloren gaat. Hij heeft A gezegd en hij zal ook B zeggen.'

Hij gaat zich inschrijven als commissaris, en dan ook nog zijn eigen RvC op één lijn krijgen, en, en....... een directeur aanstellen? Dat zou me wat zijn zeg.

'De kritiek op Cruijff en op de veranderingen bij Ajax komt van mensen die hier nooit zijn, of die andere belangen hebben. Daar koop ik niks voor. Iedereen mag zeggen en schrijven wat hij wil. Dat gevecht win je toch nooit. En dat die kritiek ook uit de boezem van de club komt, geeft aan dat die veranderingen hard nodig zijn.'

Cruijff was er ook nooit, en laten we het over de belangen van Jaap de Groot en nog een hele reeks figuren maar niet hebben.

'Ik heb de afgelopen maanden wel eens momenten gehad dat ik dacht: waar gaat dit allemaal over? We zijn bezig met een groep mensen, en niet de minsten,

Spitsentrainer en mislukt bij Volendam was hij toch? Michel Kreek, Bryan Roy, die parels uit de opleiding zoals Cruijff die wilde? Wat een verbeelding om die niet de minsten te noemen.

die vol goede ideeën zitten om de club vooruit te helpen. Maar wat dat allemaal teweegbrengt verdient niet de schoonheidsprijs.'

Dat had misschien ook te maken met de manier van teweegbrengen.

'Dat idee had ik vooral op de avond waarop het bestuur en de raad van commissarissen opstapten en wat er toen allemaal werd gezegd. Dat vond ik écht Ajax-onwaardig. Toch sta ik daarboven en ik weet zeker dat waar we nu mee bezig zijn Ajax terugbrengt naar waar de club hoort.'

Volgens mij stond Jonk er helemaal niet boven, maar was hij een van de aanstichters, een beetje zo'n laffe die niet vooraan durft te staan, maar dat pleit hem niet vrij.

[Demosthenes]

Haha, wil je hiermee serieus impliceren dat Jonk weinig overzicht had?
Al die assists op Bergkamp kwamen toevallig aan?

Waar staat dat?

Blijkbaar heb ik iets geschreven dat in een van de twee kampen niet als prettig/bevestigend wordt ervaren?

Een Ajacied mag voor mij met z'n ogen dicht, schuimbekend, haar voor de ogen, uit z'n neus etend schitterende passes geven (Wel bij Ajax). De opmerkingen gaat over iets totaal anders:

1 De techniektraining is er al jaren, ook gegeven door Wim Jonk, dat is niet een uitvinding van "na de coup"'
2 De opmerking van "over de bal heen kijken" of hoe je dat ook mag noemen, heb ik gekoppeld aan een opname van Wim Jonk en de vraag gesteld: keek hij zelf over de bal? Uit de reactie maak ik op dat hij dat niet deed!

[Michael_B]

Dat je iets niet letterlijk zegt wil niet zeggen dat je het niet overduidelijk impliceert. Hetgeen je impliceert is overigens ridicuul.

[Demosthenes]

Dat je iets niet letterlijk zegt wil niet zeggen dat je het niet overduidelijk impliceert. Hetgeen je impliceert is overigens ridicuul.

Impliceren is een betekenis aan iets geven, maar wordt vaak verward met insinueren en dat laatste woord bedoel je, denk ik, als ik de context lees waarin dat woord staat. Insinueren wordt gebruikt door de lezer, die zijn mening niet bevestigd ziet? Waarom is een mening ridicuul?

De betekenis is niets anders dan dat Ajax al jaren techniektraining geef, ook door Wim Jonk, terwijl ik toch regelmatig lees dat daar "nu mee wordt begonnen". Heeft Wim Jonk het in de periode 2007-2011 verkeerd gedaan?

D-Skilled lost het op door te schrijven:

Niet als je spelers iets moet bijbrengen die in beginsel aanleg missen. Het is geen magiër die eventjes ervoor zorgt dat het allemaal technisch goede voetballers worden.

Met die laatste zin ben ik het eens, maar de zin ervoor? Had Ajax vanaf 2007 de verkeerde spelers (Kan ik me niet voorstellen), maar vanaf zomer 2011 zijn bijna alle jeugdspelers gebleven, maar dan missenzij nog steeds "in beginsel aanleg"? Ik kan me niet voorstellen dat er ineens wel aanleg is, of is er toch een magiër?

Wij Ajacieden zijn niet tevreden met de technische vermogens van onze spelers, gelukkig, Ajax moet streven naar het beste (naar het onmogelijke?) maar laten we niet doen alsof dat nu ineens het geval is. Feyenoordtrainer Brard vindt in ieder geval de D1 van Ajax technisch beter dan zijn eigen jeugd!

Wim Jonk wil de spelers leren over de bal heen te kijken? Prima, dat facet is vorig seizoen ineens overal besproken, waarschijnlijk zal een tv-coryfee of bekende trainer zo'n kreet hebben laten vallen, maar laten we niet doen alsof dat facet verloren is gegaan, echte topspelers konden het al, Ajax heeft dat niet uitgevonden.

[zeux]

Ik denk dat het er vooral mee te maken heeft dat Jonk het 'over de bal heen kijken' heeft en jij vervolgens een clipje van hem uit 94 op tafel legt. Alsof hij daar zelf niet sterk in was of zo. En dan staan voor mij ook al die passes op Bergkamp op mijn netvlies...

[Michael_B]

Stimmt genau Zeux. Impliceren, insinueren: whatever Demos. Ik vraag me af waarom je de laatste tijd zo opgefokt (en vaak onsamenhangend) post over de opleiding? Is er een lievelingetje van je uit oid?

[Arthur]

Daarnaast: Jonk zat er inderdaad al een paar jaar, maar hij geeft aan dat het probleem vooral in de onderbouw zat. En laat JOR nou net voor die jongste teams de techniektraining te hebben afgeschaft. Niemand hoeft dus te beweren dat er niks veranderd is ten opzichte van de oude situatie.

[Demosthenes]

Stimmt genau Zeux. Impliceren, insinueren: whatever Demos. Ik vraag me af waarom je de laatste tijd zo opgefokt (en vaak onsamenhangend) post over de opleiding? Is er een lievelingetje van je uit oid?

Te gemakkelijk; woorden als "onsamenhangend", "opgefokt", "lievelingetje" moet je niet gebruiken, zeker niet zonder enige onderbouwing.

Mijn verhaal vind ik niet onsamenhangend, maar ik lees wel van je waar die samenhang ontbreekt. Ik kan in ieder geval wel zeggen dat ik die opleiding op het veld volg, niet alleen op AT.

[D_skilled]

'Ajax zal je passie maar zijn...!

Interview: Dennis Bergkamp en Wim Jonk

Hoe vernamen jullie dat Louis van Gaal de nieuwe directeur van Ajax wordt?
Bergkamp: 'Het is onbegrijpelijk hoe het allemaal is gegaan. Woensdag, tegen het eind van de middag, kregen we een boodschap via het interne Ajax-systeem dat Van Gaal zou worden aangesteld. Ik wist echt niet wat ik zag. Ik heb me de laatste maanden vaker verbaasd over de gang van zaken, maar deze handelwijze kende ik nog niet.'

Is het voor jullie denkbaar onder Van Gaal te werken?
Bergkamp: 'Ik heb als speler fijn onder Louis gewerkt. Maar dit is een heel andere situatie. Wij worden door niemand over de ontstane situatie ingelicht. Laat staan dat we weten wat de plannen van Van Gaal zijn. Een dag nadat het nieuws bekend was gemaakt, waren Wim en ik gewoon op de Toekomst. Helemaal niemand van de clubleiding heeft ons aangesproken. En toen we zelf aan een directeur vroegen hoe het nu verder gaat, kregen we te horen dat hij daar niet over ging. Afschuiven dus. Ik begrijp heel goed dat Cruijff ontzettend gepikeerd is over de gang van zaken. Zo ga je niet met mensen om. Bovendien: we waren de goede weg ingeslagen met Ajax. Een koerswijziging zou slecht zijn voor de club.' Jonk: 'Voor mij is één ding zeker: zo ga ik niet onder Van Gaal werken. Dat zegt niks over zijn kwaliteiten, maar we hebben niets van hem vernomen. Speelt hij ook mee in het spel? Daar wil ik niet aan denken! En ik ben absoluut niet de enige die er op deze manier over denkt. Er worden echte Ajacieden beschadigd. Dat mag de clubleiding niet laten gebeuren. Als je ziet met hoeveelheid bezieling Johan dit project is aangegaan, op zijn leeftijd: dan heb je een heel groot Ajax-hart. Het is ongelooflijk dat mensen hem op deze manier dwars proberen te zitten.'

Dennis, jij hebt ook nog te maken met Frank de Boer, met wie je naar beider tevredenheid samenwerkt bij het eerste elftal.
Bergkamp: 'Klopt. Het bevalt me uitstekend als assistent van Frank, daar gaat mijn meeste tijd in zitten. Maar ik ben óók de schakel tussen de A-selectie en de jeugdopleiding. Dat hebben we heel bewust op die manier ingericht. Het is een gecompliceerde situatie, op meerdere gebieden. We zullen eerst moeten wat nou precies de bedoeling is, welke kant het met Ajax opgaat'.

Jullie hebben maandag een eerste gesprek gehad met Danny Blind, wiens technische beleidsfunctie in het plan-Cruijff zou komen te vervallen. Hoe ging dat gesprek?
Bergkamp: 'Algemeen directeur Martin Sturkenboom was er ook bij. Het was een zakelijke ontmoeting. We hebben uiteraard over de verdeling van taken en bevoegdheden gesproken. Voor ons blijft het plan-Cruijff en de afspraken die daarover in ons contract staan de leidraad. Vanzelfsprekend verwachten we daar geen veranderingen in. Wij blijven bij de jeugdopleiding doorwerken zoals we dat de afgelopen maanden gedaan hebben.'

De onrust is niet van gisteren: wat hebben jullie er in de beginfase van gemerkt dat er nog veel mensen van de vorige clubleiding bij Ajax werkzaam zijn?
Jonk: 'Dat heeft het zeker niet makkelijker gemaakt. Al snel na onze aanstelling werden er allerlei vertragingstechnieken gebruikt om ons tegen te werken. Het rondmaken van de contracten van trainers duurde heel erg lang, ook onze eigen contracten werden pas na maanden getekend. Ik heb drie, vier maanden mijn salaris niet gekregen. Daar moest ik zelf met factuurtjes achteraan gaan. Maar wat ik veel erger vind: hetzelfde gebeurde met andere trainers, die een tijdlang op een houtje moesten bijten. Het is allemaal één groot politiek spel geweest. Neem de aflopende contracten van jeugdspelers: dat is wanbeleid geweest van de vorige clubleiding. En nu proberen ze het ons in de schoenen te schuiven.'

Rik van den Boog wilde in zijn laatste weken als algemeen directeur zelfs van jullie af.
Bergkamp: 'Dat was te merken, ja. Hij werd naar mij heel persoonlijk in zijn opmerkingen, dat heeft me bijzonder verbaasd. Van den Boog zei dat ik niet eens geschikt was om de D-junioren te trainen, terwijl hij me twee weken eerder bij de A-junioren had aangesteld. Ook zou ik te weinig tijd besteden aan mijn werk bij Ajax. Hoe serieus moet dat allemaal nemen? Aan de andere kant: hij ging dus op de man spelen en dat hoef ik niet te pikken. Ik heb er nooit op gereageerd, maar het werd me steeds duidelijker dat persoonlijke motieven een rol gingen spelen. Hij probeerde te overleven.' Jonk: 'We hebben veel langs ons heen laten gaan, omdat er al genoeg met modder werd gegooid bij Ajax. Wij wilden daar niet aan meedoen.' Bergkamp: 'Hoe moeilijk het soms ook was, we wilden ons bovenal professioneel blijven opstellen. De club moest door en wij dus ook. Voor ons was al het dat gedoe nieuw, maar voor Johan niet. Vandaar dat hij ook zo fel van zich afbijt. Omdat hij weet wat voor spelletjes er gespeeld kunnen worden bij voetbalclubs. Daar wilde hij ons voor behoeden.'

Die onrust heerste al maandenlang. Hebben jullie nooit eerder getwijfeld of jullie wel verder willen bij Ajax?
Bergkamp: 'Niet letterlijk. Ik heb me verbaasd, geërgerd ook. Omdat ik werkelijk niet begreep waarom er door sommige mensen aan onze positieve intenties getwijfeld werd.' Jonk: 'We zijn ons altijd op het voetbal blijven richten. Want dáár is het hele proces om begonnen. Maar persoonlijk raakt het je natuurlijk wel, al die onrust. Dat stop je niet zomaar even weg. Ik heb me regelmatig afgevraagd waar al dat geouwehoer en al die spelletjes nou voor nodig waren. Maar daar hebben we ons nooit door willen laten afleiden. Het hoort er helaas bij op dit moment. Goede vrienden zeiden regelmatig: ''Je lijkt wel gek, met al dat gezeik om je heen de hele tijd.'' Maar ja, Ajax zal passie maar zijn...' Bergkamp: 'Als je ergens in gelooft, veeg je dat niet zomaar van tafel. Dan komt die voetballersmentaliteit naar boven. Zo van: als het niet linksom kan, dan maar rechtsom, maar ik zál scoren. Wim en ik zijn niet de meest uitgesproken types, we zijn nuchter en bescheiden. Maar als we iets willen bereiken, dan gaan we er ook echt voor. Vandaar die verbazing over de weerstand die we soms kregen. Vooral op de dag dat we onze plannen aan de ledenraad gingen presenteren, een half jaar geleden. Diezelfde avond stapte het bestuur op. Het was heel onwerkelijk allemaal. Met de beste bedoelingen probeer je Ajax te helpen en voor we het wisten barstte een bom waar we nog steeds de gevolgen van merken. Ik was compleet verrast, juist omdat het tot die tijd puur en alleen over voetbal was gegaan. Als je met verkeerde bedoelingen aan zo'n proces begint, kun je ophef en problemen verwachten. maar onze intenties waren oprecht, we wilden iets moois neerzetten bij de club waar we van houden. Dan sta je wel even te kijken van die heftige reacties, zowel intern als in de media. Er waren dagen dat ik dacht: Jongens, waar gáát dit over? Het werk op het veld zorgt ervoor dat het leuk en interessant blijft. Daardoor konden we ons doel voor ogen blijven houden: spelers ontwikkelen, Ajax vooruit helpen.'

Piet Keizer kwam meteen met pittige kritiek; hij vond jullie te onervaren.
Bergkamp: 'Wim en ik hebben meteen gezegd dat we het niet met z'n tweeën gingen doen, dat we hulp nodig hadden van mensen met kennis die wij nog niet hadden. We zijn als oud-spelers niet anders gewend dan het denken in teamverband. Mijn spelerscarrière had er heel anders uitgezien zonder goede ploeggenoten, goede trainers, goede materiaalmensen, noem maar op. Die ervaring bepaalt juist dat we heel erg open staan voor hulp. Wanneer verschillende mensen elkaar aanvullen, maar het niet uit als je op sommige gebieden onervaren bent. Kennelijk dacht Piet daar anders over.' Jonk: 'Ik heb het niet eens met die kritiek. Ik heb vijf jaar in alle geledingen van FC Volendam gewerkt. Heb daar de jeugdopleiding gedaan, ben bestuurslid technische zaken geweest, heb op het veld gestaan; dat was een geweldige leerschool. We hebben allebei ons voetbalverleden, Dennis had inmiddels ervaring als trainer van de D- en A-junioren. En we voelen ons inderdaad absoluut niet te groot om waar nodig hulp te vragen. ' Bergkamp: 'Ajax staat bekend als club waar jonge talenten meteen in het diepe worden gegooid. Waarom zou hij voor trainers of opleiders niet hetzelfde kunnen gelden? Ik vind het juist mooi als dat parallel loopt. We hebben in korte tijd heel wat mensen verrast met onze ideeën en aanpak. Visie en werkwijze zijn belangrijker dan ervaring. Ik leer dagelijks bij, ook over mezelf. Je moet uit je comfortzone komen en nieuwe dingen doen. Dat is heel uitdagen en inspirerend.'

Wanneer ontstond het gevoel dat jullie een nieuwe carrière in de voetballerij wilden?
Bergkamp: 'Ik had nog nooit nagedacht over een trainersloopbaan, totdat ik in Engeland het jeugdteam van mijn zoon ging coachen. Vanaf dat moment werd mijn interesse op een natuurlijke manier gewekt. Het was heel kleinschalig allemaal; een buurtelftal van jongens tot negen jaar die één keer in de week trainden. En dat werd steeds meer mijn ploegje. Ik ging me steeds meer verdiepen. Vroeg me af hoe ik mijn eigen ervaringen als speler kon vertalen naar een kinderlijk trainingsniveau. Ik begon dingen op papier te zetten en merkte dat het me steeds meer begon te boeien. Stapje voor stapje groeide ik toe naar het moment dat ik de trainerscursus wilde doen. Dat viel samen met onze terugkeer naar Nederland. Toen heb ik me er met volle overgave op gestort. Er was geen weg meer terug.' Jonk: 'Bij mij ontstond het eerder. Toen ik als jonge speler bij de selectie van Volendam kwam, kreeg ik af en toe trainingen van Gerrie Mühren. Er ging een wereld voor me open. Hij reikte me voetbaldetails aan waar ik nog nooit van gehoord had. Ik dacht meteen: Hier wil ik later iets mee gaan doen. Dat is altijd in mijn hoofd blijven hangen. Toen ik eind tachtiger jaren bij Ajax ging spelen, ben ik al met de trainerscursus begonnen. Dus voor mij was het een uitgemaakte zaak dat ik na mijn actieve carrière in de voetballerij werkzaam wilde blijven.'

Waar is jullie aanpak op gebaseerd?
Bergkamp: 'Als speler hebben we in heel wat keukens kunnen kijken. De voetbalvisie bij Arsenal vond ik heel inspirerend. Daar hebben ze lang geleden al afgerekend met het kick-and-rushvoetbal, er wordt op een heel moderne manier gewerkt. We trainden vaak per linie, daarvan heb ik zelf het positieve effect kunnen ervaren. Die aanpak had ik bij Ajax en het Nederlands elftal nooit meegemaakt. Op het moment dat ik bij Ajax de D2-junioren ging trainen, kon ik de link leggen tussen de werkwijze in mijn eigen jeugd en de aanpak van nu. Met de kennis uit mijn Arsenal-tijd als extra bagage. Ik ging jongetjes trainen van elf, twaalf jaar; de leeftijd die ikzelf ook had toen ik bij Ajax kwam spelen. De indivi-duele aanpak die ik destijds gemist heb, kon ik in de praktijk gaan brengen. Wim liep als techniektrainer al een paar jaar rond bij de jeugd en we bleken dezelfde ideeën over opleiden te hebben. We hadden allebei het gevoel dat er veel meer uit te halen is dan tot dat moment gebeurd was.' Jonk: 'Toen ik bij Ajax kwam heb ik zelf de individuele training opgestart. Hetzelfde geldt voor Ruben Jongkind, die toen met individuele looptrainingen aan de slag ging. Dat breiden we nu uit.'

De zaak kwam in een stroomversnelling toen Johan Cruijff een jaar geleden de aanval op de clubleiding opende. Wanneer hebben jullie de handen ineengeslagen?
Bergkamp: 'Ik sprak al langer regelmatig met Johan over voetbal. Dat ging nooit over posities die we bij Ajax zouden kunnen innemen, maar puur over het spel en het opleiden van spelers. Op een gegeven moment informeerde Johan hoe het me als jeugdtrainer beviel, hoe ik de rest van mijn carrière voor me zag. Pas nadat hij zich nadrukkelijk met Ajax was gaan bemoeien, werd het concreter. We gingen geregeld met oud-spelers bij mekaar zitten om van gedachten te wisselen over de toekomst van Ajax. Dat gebeurde in wisselende samenstellingen, met types als Rijkand, Van Basten en Winter erbij. Niet omdat we alles bij Ajax slecht vonden. Maar omdat we vonden dat het beter kon. Het is nooit de bedoeling geweest onrust te veroorzaken. We kwamen bij elkaar vanwege onze liefde voor Ajax. Dat is altijd de insteek geweest. En dat staat voor ons nog steeds voorop.' Jonk: 'Net als Dennis ben ik betrokken bij de Cruyff Foundation, in die hoedanigheid sprak ik ook al langer met Johan over voetbal. Op dezeker moment vroegen Dennis en Johan vlak achter elkaar of ik ook eens wilde aanschuiven bij een bijeenkomst van oud-spelers. Het grappige was dat ik achter de schermen al een tijd bezig was met het opschrijven van een visie op de jeugdopleiding. Dat deed ik samen met Ruben Jongkind. Onze ideeën kwamen overeen; Ruben vanuit zijn meer bedrijfskundige achtergrond, ikzelf bracht mijn voetbalervaring in. We vulden elkaar aan en besloten onze visie op papier te zetten. Toen deden we dat niet met de intentie het bij Ajax te gaan uitvoeren, we wilden gewoon onze eigen kijk op individuele aanpak vastleggen. Die plannen heb ik toen meegenomen naar zo'n bijeenkomst van oud-spelers. Er ontstond meteen interessante discussie en we zijn aspecten gaan schrappen en toevoegen. Dat was het begin van het technische plan waar we uiteindelijk mee aan de slag zijn gegaan.'

Wanneer besloten jullie over te stappen van woorden naar daden?
Bergkamp: 'Het omslagpunt was het vertrek van Martin Jol. Toen beseften we dat het moment was aangebroken om Ajax weer op het goede pad te krijgen. Door die gesprekken met oud-spelers was al veel kennis gebundeld en opeens kwamen er technische posities open te liggen. Dat bood mogelijkheden om met onze ideeën daadwerkelijk aan de slag te gaan.'

Jongkind was bij het grote publiek volslagen onbekend, maar speelde en speelt een belangrijke rol in de hervormingen bij de jeugdopleiding. Vanwaar jullie vertrouwen in hem?
Jonk: 'Vanaf het begin dat we allebei bij Ajax zaten, hadden we veel interesse in elkaars werk. Ruben traint topatleten onder wie Bram Som, hij kent de wereld van de topsport. We gingen naar elkaars trainingen kijken en bleken veel raakvlakken te hebben. We zijn mijn voetbalvisie en zijn kennis van het lichaam en de bewegingen van sporten gaan bundelen. Zo kwamen we op trainingsvormen waarin voetbal en atletische vermogen samenkwamen. Dat was heel goed en verfrissend. Van daaruit zijn we steeds verder gegaan en zijn we tot de basis van onze technische plannen gekomen. Dat weinig mensen Ruben kenden, zegt me niets. Het gaat om kwaliteit, niet om bekendheid. Ruben is een soort projectmanager die helpt onze plannen in te voeren.'
Bergkamp: 'Je moet het niet als een bindend rapport zien. We zijn nog dagelijks bezig met schaven en kijken hoe dingen nog beter kunnen. Het gaat erom dat Ajax zich iedere dag opnieuw doorontwikkelt, je moet blijven nadenken over de beste werkwijze.' Jonk: 'We hebben dat aan veel mensen van de bestaande organisatie duidelijk moeten maken. We hebben met dat technische plan een inhoudelijke basis, maar in de uitvoering daarvan laten we vooral ons voetbalgevoel spreken. Het uiteindelijke doel is gewoon het beter maken van spelers. Dáár moet het over gaan. Tussen alle heisa door zijn wij ons op het voetbal blijven richten.'

Ook mental coach Derk de Kloet is door jullie nadrukkelijk naar voren geschoven. Wat is jullie inbreng?
Jonk: 'We hebben nogal wat veranderd in de opleiding en het duurt even voordat iedereen is omgeschakeld naar de nieuwe werkwijze. Derk helpt ons daarbij door veel te praten met trainers, ouders van spelers, studiebegeleiders. Zodat iedereen weet waar we mee bezig zijn en waar we heen willen. Een overgangsfase roept veel vragen op bij mensen, brengt soms ook onzekerheden met zich mee. Met zijn achtergrond begeleidt Derk mensen in dat proces.'

In het voorjaar zijn jullie zelf gesprekken aangegaan met alle jeugdtrainers. Wat was de belangrijkste boodschap?
Jonk: 'Het is essentieel dat in de opleiding dezelfde voetbaltaal wordt gesproken. Dat iedereen weet welke kant we op willen en hoe we dat kunnen bereiken. Daar is veel overleg voor nodig. Via korte lijnen. Allereerst wilden we duidelijkheid scheppen over de positie van de trainers. Er was veel spanning op De Toekomst, vanwege allerlei verhalen over trainers die weg zouden moeten. Dus eerst wilden we rust creëren.'

De toenmalige clubleiding zei dat Cruijff een groep jeugdtrainers op staande voet wilde ontslaan. Klopt dat?
Bergkamp: 'Welnee. WE hebben nooit over jeugdtrainers gezegd dat het blijven of weggaan was. We hadden wél twijfels bij sommige trainers en die hebben we uitgesproken. Als je een nieuwe weg inslaat, moet je gaan kijken wie dat pad kunnen gaan volgen. Dat lijkt me heel gewoon. Het is pertinent onwaar dat wij een lijstje hebben gemaakt met mensen die eruit moesten. Zo zitten we ook helemaal niet in elkaar.' Jonk: 'Ten opzichte van de voorgaande jaren zijn er afgelopen zomer veel minder jeugdtrainers vertrokken. Dus dat was allemaal zwaar overtrokken. We hebben niks geheimzinnigs gedaan, we zijn juist heel transparant geweest. Nog voordat we de individuele gesprekken met de jeugdtrainers aangingen, heeft Johan iedereen toegesproken om onze bedoelingen uit te leggen. Dat was een overtuigend verhaal, je merkte dat hij de aanwezigen raakte. En daarna zijn we de persoonlijke gesprekken aangegaan.'

Maar de argwaan en onzekerheid bleef bij sommige trainers.
Jonk: 'Dat kwam omdat er foutieve informatie naar buiten werd gelekt.' Bergkamp: 'We hebben vanaf het begin af aangedrongen op directe en korte lijnen. Daar kom je er wel uit met elkaar. Ik houd van mensen die gewoon tegen je zeggen waar het op staat. Zo ging het in de kleedkamer en op het veld ook altijd. Die directe communicatie kan soms confronterend zijn, maar op die manier help je elkaar verder. Korte lijnen, snelle beslissingen: dat is de manier waarop veel ex-voetballers denken.
Jonk: 'Daarom hebben we ook gekozen voor dagelijks overleg met trainers. Vaak worden ook de medische staf, de scouting en de studiebegeleiding daarbij betrokken. Dat heeft meerdere positieve effecten: je kunt sneller problemen signaleren en oplossen, bovendien schept het onderling een hechte band. Directe communicatie is beter en verfrissend.' Bergkamp: 'Het leidt ook tot meer discussies, maar dat is juist goed. Zolang je dat maar rechtstreeks doet. Er mag niks blijven hangen of gaan sluimeren. Spreek je uit, zoek een gezamenlijke oplossing en boem, we gaan weer verder.'

Wat was de grootste cultuurverandering die jullie hebben doorgevoerd?
Jonk: 'Dat kom je op de individuele aanpak uit. Voorheen waren jeugdtrainers te veel bezig met het winnen van wedstrijden. Sommigen waren bang afgerekend te worden op resultaten. Daardoor ging het uitwisselen van spelers niet altijd even makkelijk. Terwijl het voor een speler heel goed kan zijn met een hoger elftal mee te doen, of op een andere positie te spelen. Het doet er niet toe als daardoor een jeugdteam verliest. Het gaat erom dat het niveau van de spelers omhoog gaat. Inmiddels lijkt iedereen hiervan doordrongen. Daar is veel tijd en energie in gaan zitten, maar dat is onvermijdelijk bij een hervormingsproces.'

Hoe is de opleiding momenteel georganiseerd?
Jonk: 'We hebben de jeugdteams in drie categorieën ingedeeld, waarbij we minder strikt vasthouden aan geboortedata en ook de lichaamsgroei meewegen. In de bovenbouw bijvoorbeeld zitten de jongens ná hun groeipiek. Die elftallen - A1-, A2- en B1-junioren - trainen nu altijd tegelijkertijd, zodat jongeren en ouderen met elkaar kunnen trainen. Het is voor een verdediger uit de B-junioren heel leerzaam om tegen een aanvaller uit de A-junioren op te boksen. De eerste helft van de training werken we op die manier, in kleine groepjes, op specifieke onderdelen.' Bergkamp: 'En het tweede gedeelte is altijd teamtraining. In de middenbouw doen we hetzelfde: een jongetje in de C-junioren die heel goed is in positiespel, schuiven we voor dat onderdeel door naar de training van de B-junioren. En daarna hervatten ze de training weer bij hun eigen team. Zo zorgen we dat ze continu geprikkeld worden.' Jonk: 'We bekijken per speler welke specifieke training hij nodig heeft, op het gebied van techniek, fysiek, motoriek, noem maar op. De nadruk ligt op de technische ontwikkeling, maar we nemen alle andere aspecten in onze aanpak mee.'

Ex-voetballers lijken vaak juist een broertje dood te hebben aan alles wat niet met techniek te maken heeft.
Bergkamp: 'Ik moet eerlijk zeggen dat ik vroeger zelf ook tot die categorie behoorde. Omdat het gescheiden werelden waren. Als speler kreeg ik een half uur looptraining, daarna zag je eindelijk een bal. Zo was het nog steeds toen ik de D-junioren bij Ajax ging trainen. Alles was losgekoppeld. Eerst een half uur gymnastiek, daarna voetballen. Het verbaasde me dat daar nog steeds niks in veranderd was. Wij integreren het nu, we bedenken voetbalvormen waar loopelementen en coördinatietraining in zitten. Waardoor die jongens zich spelenderwijs op alle gebieden ontwikkelen. Wij hebben zelf al die wijsheid op het fysieke gedeelte niet in pacht, dus daar hebben we specialisten voor. Dat werkt als een trein.'

Er is dit jaar een peperdure sporthal neergezet met allemaal technische foefjes en meetapparatuur. Gaan jullie daar gebruik van maken?
Jonk: 'Het is een eigen leven gaan leiden dat wij daar niet voor zouden openstaan. Alleen: we gaan niet testen om het testen. Het moet functioneel zijn. Dus we kijken hoe we daar gebruik van kunnen maken.'
Bergkamp: 'Het oorspronkelijke idee was dat er spelers getest zouden worden, daarna zou er gekeken worden wat er met de testresultaten gedaan kon worden. Dat is de omgekeerde wereld. Wij kijken eerst naar de spelers en naar het voetbal, daarna bepalen we of die testapparatuur ons verder kan helpen.'
Jonk: 'Opleiden mag in elk geval nooit doorslaan naar de andere kant. Je zag een tendens dat jeugdspelers een uur met van alles en nog wat bezig waren en de laatste twintig minuten eindelijk met een bal aan de slag gingen. Dat hebben we in balans gebracht. Bijkomend voordeel is dat de spelertjes op deze manier meer plezier in hebben. Dat plezier is heel belangrijk. Als dat er niet is, valt de bodem weg.' Bergkamp: 'Johan zegt het ook vaak, dat je kinderen tot hun veertiende jaar tactisch niets hoeft bij te brengen. Spelenderwijs kun je ze dingen meegaan, dan raken ze onbewust bekwaam. Maar val ze op jonge leeftijd niet lastig met spelsystemen. Daarna kun je tactische zaken gaan aanreiken. En ook dán moet je zorgen dat ze met plezier gaan trainen.'

We kennen allemaal de beelden uit de documentaire Daar hoorden ze engelen zingen, waarin jeugdtrainers van Ajax kleine ventjes staan af te blaffen. Dat is nu verleden tijd?
Bergkamp: 'Zo'n aanpak werkt niet. Wij kregen in de jeugd altijd te horen dat we móésten winnen, want dat hoort bij Ajax. Onzin. Jeugdspelers moeten zich ontwikkelen, winnen is pas een must in het eerste elftal. Als je de opleiding goed aanpakt ontstaat de wil om te winnen vanzelf gedurende het hele proces. Het is juist belangrijk die prestatiedrang en de druk lange tijd weg te houden bij die jongens. Die druk is er toch wel: ook in de jeugd geeft iedere tegenstander tegen Ajax vol gas, iedereen wil van ons winnen. Dus daar groeien ze mee op. In onze filosofie moet je jonge spelers niet te veel opdragen. Sterker nog, soms is het beter om ze zélf naar oplossingen te zoeken. Ze moeten niet afhankelijk worden van een systeem of een trainer. Want in het eerste elftal moeten ze op het veld ook zelf nadenken.' Jonk: 'Het mag niet meer zo zijn dat talentvolle jongens de opleiding niet afmaken, alleen omdat ze de druk niet aankunnen. Wij willen dat spelers dat spelers zich technisch en creatief dermate ontwikkelen dat ze op zeker moment volledig vertrouwen op hun kwaliteiten. En door dat zelfvertrouwen zijn ze tegen druk en moeilijke omstandigheden bestand. Ook op dát gebied is voetbal dus de basis.' Bergkamp: 'Het nemen van een penalty is een goed voorbeeld. De druk die dat met zich meebrengt kun je nooit opwekken in een training. Maar je kunt er wél dag in dag uit op oefenen. Zodat je bij een penalty in een belangrijke wedstrijd, onder grote druk, kunt vertrouwen op je ontwikkelde traptechniek.'

Hoe beoordelen jullie de ontwikkeling van jeugdspelers?
Jonk: 'Mensen van de Cruyff University hebben een beoordelingsmodel voor ons gemaakt. Op basis van de voetbalvisie van Johan. We hebben Cruijff urenlang over opleiden laten ratelen en met al die input is een model gemaakt waarmee je alle aspecten van een speler in kaart kunt brengen. In gewone voetbaltaal. Want het moet geen hogere wiskunde worden. We hanteren tientallen criteria, met vier hoofdpunten: balvaardigheid, positiespel, beweging en gedrag. Zodat we van iedere jeugdspelers weten hoe zijn ontwikkelingen ervoor staat en wat de belangrijkste verbeterpunten zijn. In de onderbouw en middenbouw is de basis vooral technische ontwikkeling. In de bovenbouw gaan we meer naar taakgerichtheid toe.' Bergkamp: 'Die beoordelingen pakken we heel breed aan. Vroeger rapporteerde iedere trainer over de ontwikkeling vna eigen spelers. In onze aanpak geven acht verschillende trainers hun oordeel, zodat we tot een zo compleet mogelijk beeld komen. Aan de hand daarvan kunnen we per speler de beste trainingsaanpak bepalen.'

Waarin schieten de jeugdspelers in algemene zin tegenwoordig tekort?
Bergkamp: 'Ik mis vooral het gevoel voor de bal. Dan heb ik het over de aanname, een zuivere pass, een stiftje, afronden met de binnenkant voet, met een mooie draai om de keeper heen. Het pure balgevoel dus.' Jonk: 'Daarbij ontbreekt het veel spelers aan inzicht. Over de bal heen kijken noem ik dat. Oog blijven houden voor medespelers, ook al word je door tegenstanders onder druk gezet. Dat is, samen met balgevoel, de basis voor goed positiespel. Deze dingen zijn goed trainbaar, dus daar zijn we volop mee bezig.'

Hoe kritisch zijn jullie ten opzichte van Cruijff?
Jonk: 'Daar vergissen mensen zich volgens mij in. Je kunt met Johan heel goed sparren over allerlei onderwerpen. Dat doen wij ook. En Johan weet dat hij van zaken die buiten het voetbal liggen minder verstand heeft. Maar als het op het spelletje aankomt heeft hij het nou eenmaal vaak bij het rechte eind.'
Bergkamp: 'Ik heb dat als spelers ook echt zo ervaren. Johan denkt twee of drie stappen vooruit. Ik heb in mijn carrière meerdere malen meegemaakt dat hij als trainer dingen aangaf die maanden later precies zo verliepen. Dan dacht ik bij mezelf: Hoe is het mogelijk dat hij dit kon voorzien? Dat zeg ik niet om hem op een voetstuk te plaatsen, ik vertel gewoon wat ik heb meegemaakt met Johan. En hij staat inderdaad open voor discussie. Dat doet hij heel direct, soms ook hard, en altijd duidelijk. Dat is de taal van de kleedkamer.'

Wanneer hebben jullie het eerste elftal van Ajax zien spelen zoals jullie het voor ogen hebben?
Jonk: 'Ha, dit lijkt me een mooie vraag voor Dennis.' Bergkamp: 'Het gebeurt te weinig dit seizoen, dat is duidelijk. Ik vond de wedstrijd om de Johan Cruijff Schaal tegen FC Twente erg goed. We verloren, maar het spel was dominant, er werd goed en snel gecombineerd, overal op het veld werd druk gezet. Bij vlagen heb ik dat later nog wel teruggezien, maar nooit constant. Dat heeft onze voortdurende aandacht. Op termijn moeten er weer spelers doorkomen voor wie deze manier van voetballen vanzelfsprekend is.'

Is er voor jullie na wat er deze week allemaal is gebeurd een langere termijn?
Bergkamp: 'We zijn hieraan begonnen om er echt iets van te maken. We hebben niet voor niets een contract voor onbepaalde tijd getekend. En ik hoef ook niet op de stoel van Frank te zitten. Heb nooit nagedacht over volgende stappen in mijn trainerscarrière. Hier zitten we met ziel en zaligheid in en dat willen we afmaken.' Jonk: 'De laatste jaren is er veel te vaak van werkwijze veranderd, onder invloed van de hoofdtrainers. Dat kán niet. Wij voeren een filosofie door die iedere nieuwe trainer zou moeten volgen. Ook als wij weg zijn. Dat is de grote wens van Johan: een voetbalfundament neerleggen waar Ajax honderd jaar op verder kan.'

Papieren versie Voetbal international

[zeux]

Bergkamp: 'We zijn als oud-spelers niet anders gewend dan het denken in teamverband.

[D_skilled]

Tsjonge jonge, post ik het hele interview pak je een lullig quote eruit. Ga er even inhoudelijk op in.

[zeux]

Prachtig interview! Ze doen het fantastisch.

Met één saillante quote.

[peter]

Dergelijke interviews geven in ieder geval een voetbalinhoudelijke kijk op de gang van zaken. Je kan het er mee oneens zijn, maar dit is wel waar het in de kern om draait. Ik vind het in ieder geval een positief signaal en dit wordt dus ook bevestigt door omstanders die wel eens bij de jeugd gaan kijken. Dat telt.

[Ajaciedjuh]

Ik vind het ook een prima verhaal!

Maar daar ligt de discussie volgens mij ook helemaal niet. Iedereen wil dit omarmen. Helaas is het een strijd aan de bovenkant waar alleen ego's en eigen belangen gelden.

[Michael_B]

Allememaggies, heldere taal. Geen wonder dat LvG dit wilt omarmen. LvG erin, RvC eruit, geen TD meer, JC in adviserende functie en de opleiding doorzetten zoals het nu gaat.

FOEBELLE en Ajax weer Ajax maken. Samen!

[Le T.]

'Ajax zal je passie maar zijn...!

Interview: Dennis Bergkamp en Wim Jonk

Hoe vernamen jullie dat Louis van Gaal de nieuwe directeur van Ajax wordt?
Bergkamp: 'Het is onbegrijpelijk hoe het allemaal is gegaan. Woensdag, tegen het eind van de middag, kregen we een boodschap via het interne Ajax-systeem dat Van Gaal zou worden aangesteld. Ik wist echt niet wat ik zag. Ik heb me de laatste maanden vaker verbaasd over de gang van zaken, maar deze handelwijze kende ik nog niet.'

Is het voor jullie denkbaar onder Van Gaal te werken?
Bergkamp: 'Ik heb als speler fijn onder Louis gewerkt. Maar dit is een heel andere situatie. Wij worden door niemand over de ontstane situatie ingelicht. Laat staan dat we weten wat de plannen van Van Gaal zijn. Een dag nadat het nieuws bekend was gemaakt, waren Wim en ik gewoon op de Toekomst. Helemaal niemand van de clubleiding heeft ons aangesproken. En toen we zelf aan een directeur vroegen hoe het nu verder gaat, kregen we te horen dat hij daar niet over ging. Afschuiven dus. Ik begrijp heel goed dat Cruijff ontzettend gepikeerd is over de gang van zaken. Zo ga je niet met mensen om.

Tenzij ze JOR heten of anderzins niet het Cruijffkamp zitten.

Bovendien: we waren de goede weg ingeslagen met Ajax. Een koerswijziging zou slecht zijn voor de club.' Jonk: 'Voor mij is één ding zeker: zo ga ik niet onder Van Gaal werken. Dat zegt niks over zijn kwaliteiten, maar we hebben niets van hem vernomen. Speelt hij ook mee in het spel? Daar wil ik niet aan denken! En ik ben absoluut niet de enige die er op deze manier over denkt. Er worden echte Ajacieden beschadigd.

Van Gaal en Davids bijvoorbeeld. Maar Jonk stapt dus op als Van Gaal komt, dat scheelt weer flink op de loonlijst. De rest laat zich een stuk genuanceerder uit geloof ik.

Dat mag de clubleiding niet laten gebeuren. Als je ziet met hoeveelheid bezieling Johan dit project is aangegaan, op zijn leeftijd: dan heb je een heel groot Ajax-hart. Het is ongelooflijk dat mensen hem op deze manier dwars proberen te zitten.'

Welke clubleiding? Had die er niet al moeten zijn, of geldt nog steeds "Het is mijn probleem niet, ik ga weer lekker terug naar Barcelona"?

Dennis, jij hebt ook nog te maken met Frank de Boer, met wie je naar beider tevredenheid samenwerkt bij het eerste elftal.
Bergkamp: 'Klopt. Het bevalt me uitstekend als assistent van Frank, daar gaat mijn meeste tijd in zitten. Maar ik ben óók de schakel tussen de A-selectie en de jeugdopleiding. Dat hebben we heel bewust op die manier ingericht. Het is een gecompliceerde situatie, op meerdere gebieden. We zullen eerst moeten wat nou precies de bedoeling is, welke kant het met Ajax opgaat'.

Jullie hebben maandag een eerste gesprek gehad met Danny Blind, wiens technische beleidsfunctie in het plan-Cruijff zou komen te vervallen. Hoe ging dat gesprek?
Bergkamp: 'Algemeen directeur Martin Sturkenboom was er ook bij. Het was een zakelijke ontmoeting. We hebben uiteraard over de verdeling van taken en bevoegdheden gesproken.

Dat werd dan wel eens tijd.

Voor ons blijft het plan-Cruijff en de afspraken die daarover in ons contract staan de leidraad. Vanzelfsprekend verwachten we daar geen veranderingen in. Wij blijven bij de jeugdopleiding doorwerken zoals we dat de afgelopen maanden gedaan hebben.'

De onrust is niet van gisteren: wat hebben jullie er in de beginfase van gemerkt dat er nog veel mensen van de vorige clubleiding bij Ajax werkzaam zijn?
Jonk: 'Dat heeft het zeker niet makkelijker gemaakt. Al snel na onze aanstelling werden er allerlei vertragingstechnieken gebruikt om ons tegen te werken. Het rondmaken van de contracten van trainers duurde heel erg lang, ook onze eigen contracten werden pas na maanden getekend. Ik heb drie, vier maanden mijn salaris niet gekregen. Daar moest ik zelf met factuurtjes achteraan gaan. Maar wat ik veel erger vind: hetzelfde gebeurde met andere trainers, die een tijdlang op een houtje moesten bijten. Het is allemaal één groot politiek spel geweest. Neem de aflopende contracten van jeugdspelers: dat is wanbeleid geweest van de vorige clubleiding. En nu proberen ze het ons in de schoenen te schuiven.'

Tja, als de clubleiding wipt moet je zelf voor vervanging zorgen. Wie was daar verantwoordelijk voor? Of hadden ze het daar nog niet over gehad? Misschien had Jonk wat meer energie moeten steken in die contracten dan in zijn eigen contract.

Rik van den Boog wilde in zijn laatste weken als algemeen directeur zelfs van jullie af.
Bergkamp: 'Dat was te merken, ja. Hij werd naar mij heel persoonlijk in zijn opmerkingen, dat heeft me bijzonder verbaasd. Van den Boog zei dat ik niet eens geschikt was om de D-junioren te trainen, terwijl hij me twee weken eerder bij de A-junioren had aangesteld. Ook zou ik te weinig tijd besteden aan mijn werk bij Ajax. Hoe serieus moet dat allemaal nemen? Aan de andere kant: hij ging dus op de man spelen en dat hoef ik niet te pikken. Ik heb er nooit op gereageerd, maar het werd me steeds duidelijker dat persoonlijke motieven een rol gingen spelen. Hij probeerde te overleven.' Jonk: 'We hebben veel langs ons heen laten gaan, omdat er al genoeg met modder werd gegooid bij Ajax. Wij wilden daar niet aan meedoen.' Bergkamp: 'Hoe moeilijk het soms ook was, we wilden ons bovenal professioneel blijven opstellen. De club moest door en wij dus ook. Voor ons was al het dat gedoe nieuw, maar voor Johan niet. Vandaar dat hij ook zo fel van zich afbijt. Omdat hij weet wat voor spelletjes er gespeeld kunnen worden bij voetbalclubs. Daar wilde hij ons voor behoeden.'

Die onrust heerste al maandenlang. Hebben jullie nooit eerder getwijfeld of jullie wel verder willen bij Ajax?
Bergkamp: 'Niet letterlijk. Ik heb me verbaasd, geërgerd ook. Omdat ik werkelijk niet begreep waarom er door sommige mensen aan onze positieve intenties getwijfeld werd.

Gek he, met zo'n spectaculaire carrierestap door in iemands kielzog te springen ipv op eigen kracht.

' Jonk: 'We zijn ons altijd op het voetbal blijven richten. Want dáár is het hele proces om begonnen. Maar persoonlijk raakt het je natuurlijk wel, al die onrust. Dat stop je niet zomaar even weg. Ik heb me regelmatig afgevraagd waar al dat geouwehoer en al die spelletjes nou voor nodig waren. Maar daar hebben we ons nooit door willen laten afleiden. Het hoort er helaas bij op dit moment. Goede vrienden zeiden regelmatig: ''Je lijkt wel gek, met al dat gezeik om je heen de hele tijd.'' Maar ja, Ajax zal passie maar zijn...'

Heeft hij zijn vrienden niet vertelt van zijn salarissprong? Of had hij zijn passie voor Ajax altijd zo goed verborgen weten te houden.

Bergkamp: 'Als je ergens in gelooft, veeg je dat niet zomaar van tafel. Dan komt die voetballersmentaliteit naar boven. Zo van: als het niet linksom kan, dan maar rechtsom, maar ik zál scoren.

Ah, een verwijzing naar het grote voetbalverleden, die kenden we nog niet.

Wim en ik zijn niet de meest uitgesproken types, we zijn nuchter en bescheiden. Maar als we iets willen bereiken, dan gaan we er ook echt voor.

Zoals het technisch directeurschap bij Volendam en het trainer worden bij Arsenal?

Vandaar die verbazing over de weerstand die we soms kregen. Vooral op de dag dat we onze plannen aan de ledenraad gingen presenteren, een half jaar geleden. Diezelfde avond stapte het bestuur op. Het was heel onwerkelijk allemaal. Met de beste bedoelingen probeer je Ajax te helpen en voor we het wisten barstte een bom waar we nog steeds de gevolgen van merken. Ik was compleet verrast, juist omdat het tot die tijd puur en alleen over voetbal was gegaan. Als je met verkeerde bedoelingen aan zo'n proces begint, kun je ophef en problemen verwachten. maar onze intenties waren oprecht, we wilden iets moois neerzetten bij de club waar we van houden. Dan sta je wel even te kijken van die heftige reacties, zowel intern als in de media. Er waren dagen dat ik dacht: Jongens, waar gáát dit over? Het werk op het veld zorgt ervoor dat het leuk en interessant blijft. Daardoor konden we ons doel voor ogen blijven houden: spelers ontwikkelen, Ajax vooruit helpen.'

Piet Keizer kwam meteen met pittige kritiek; hij vond jullie te onervaren.
Bergkamp: 'Wim en ik hebben meteen gezegd dat we het niet met z'n tweeën gingen doen, dat we hulp nodig hadden van mensen met kennis die wij nog niet hadden.

Dus we betalen megasalarissen aan mensen die niet zelfstandig kunnen werken? En wie is dan waarvoor verantwoordelijk?

We zijn als oud-spelers niet anders gewend dan het denken in teamverband. Mijn spelerscarrière had er heel anders uitgezien zonder goede ploeggenoten, goede trainers, goede materiaalmensen, noem maar op. Die ervaring bepaalt juist dat we heel erg open staan voor hulp. Wanneer verschillende mensen elkaar aanvullen, maar het niet uit als je op sommige gebieden onervaren bent. Kennelijk dacht Piet daar anders over.' Jonk: 'Ik heb het niet eens met die kritiek. Ik heb vijf jaar in alle geledingen van FC Volendam gewerkt. Heb daar de jeugdopleiding gedaan, ben bestuurslid technische zaken geweest, heb op het veld gestaan; dat was een geweldige leerschool. We hebben allebei ons voetbalverleden, Dennis had inmiddels ervaring als trainer van de D- en A-junioren. En we voelen ons inderdaad absoluut niet te groot om waar nodig hulp te vragen. ' Bergkamp: 'Ajax staat bekend als club waar jonge talenten meteen in het diepe worden gegooid. Waarom zou hij voor trainers of opleiders niet hetzelfde kunnen gelden? Ik vind het juist mooi als dat parallel loopt. We hebben in korte tijd heel wat mensen verrast met onze ideeën en aanpak. Visie en werkwijze zijn belangrijker dan ervaring. Ik leer dagelijks bij, ook over mezelf. Je moet uit je comfortzone komen en nieuwe dingen doen. Dat is heel uitdagen en inspirerend.'

Er mag weer iemand zich persoonlijk ontwikkelen tegen een ruime vergoeding ten laste van Ajax? Het vorige technische supertrio kreeg ook 2 miljoen per jaar om een reeks leerzame ervaringen op te doen.

Wanneer ontstond het gevoel dat jullie een nieuwe carrière in de voetballerij wilden?
Bergkamp: 'Ik had nog nooit nagedacht over een trainersloopbaan, totdat ik in Engeland het jeugdteam van mijn zoon ging coachen. Vanaf dat moment werd mijn interesse op een natuurlijke manier gewekt. Het was heel kleinschalig allemaal; een buurtelftal van jongens tot negen jaar die één keer in de week trainden. En dat werd steeds meer mijn ploegje. Ik ging me steeds meer verdiepen. Vroeg me af hoe ik mijn eigen ervaringen als speler kon vertalen naar een kinderlijk trainingsniveau. Ik begon dingen op papier te zetten en merkte dat het me steeds meer begon te boeien. Stapje voor stapje groeide ik toe naar het moment dat ik de trainerscursus wilde doen. Dat viel samen met onze terugkeer naar Nederland. Toen heb ik me er met volle overgave op gestort. Er was geen weg meer terug.' Jonk: 'Bij mij ontstond het eerder. Toen ik als jonge speler bij de selectie van Volendam kwam, kreeg ik af en toe trainingen van Gerrie Mühren. Er ging een wereld voor me open. Hij reikte me voetbaldetails aan waar ik nog nooit van gehoord had. Ik dacht meteen: Hier wil ik later iets mee gaan doen. Dat is altijd in mijn hoofd blijven hangen. Toen ik eind tachtiger jaren bij Ajax ging spelen, ben ik al met de trainerscursus begonnen. Dus voor mij was het een uitgemaakte zaak dat ik na mijn actieve carrière in de voetballerij werkzaam wilde blijven.'

Waar is jullie aanpak op gebaseerd?
Bergkamp: 'Als speler hebben we in heel wat keukens kunnen kijken. De voetbalvisie bij Arsenal vond ik heel inspirerend. Daar hebben ze lang geleden al afgerekend met het kick-and-rushvoetbal, er wordt op een heel moderne manier gewerkt. We trainden vaak per linie, daarvan heb ik zelf het positieve effect kunnen ervaren. Die aanpak had ik bij Ajax en het Nederlands elftal nooit meegemaakt. Op het moment dat ik bij Ajax de D2-junioren ging trainen, kon ik de link leggen tussen de werkwijze in mijn eigen jeugd en de aanpak van nu. Met de kennis uit mijn Arsenal-tijd als extra bagage. Ik ging jongetjes trainen van elf, twaalf jaar; de leeftijd die ikzelf ook had toen ik bij Ajax kwam spelen. De indivi-duele aanpak die ik destijds gemist heb, kon ik in de praktijk gaan brengen.

Maar hij kwam toch uit de jeugdopleiding van Cruijff? En daar kreeg hij geen individuele training?

Wim liep als techniektrainer al een paar jaar rond bij de jeugd en we bleken dezelfde ideeën over opleiden te hebben. We hadden allebei het gevoel dat er veel meer uit te halen is dan tot dat moment gebeurd was.' Jonk: 'Toen ik bij Ajax kwam heb ik zelf de individuele training opgestart. Hetzelfde geldt voor Ruben Jongkind, die toen met individuele looptrainingen aan de slag ging. Dat breiden we nu uit.'

De zaak kwam in een stroomversnelling toen Johan Cruijff een jaar geleden de aanval op de clubleiding opende. Wanneer hebben jullie de handen ineengeslagen?
Bergkamp: 'Ik sprak al langer regelmatig met Johan over voetbal. Dat ging nooit over posities die we bij Ajax zouden kunnen innemen, maar puur over het spel en het opleiden van spelers. Op een gegeven moment informeerde Johan hoe het me als jeugdtrainer beviel, hoe ik de rest van mijn carrière voor me zag. Pas nadat hij zich nadrukkelijk met Ajax was gaan bemoeien, werd het concreter. We gingen geregeld met oud-spelers bij mekaar zitten om van gedachten te wisselen over de toekomst van Ajax. Dat gebeurde in wisselende samenstellingen, met types als Rijkand, Van Basten en Winter erbij.

Van Basten, ja, die is didactisch erg sterk natuurlijk. Misschien hadden ze Van den Boog er ook bij moeten vragen, dan hadden ze kunnen opsteken dat herhaling werkt.

Niet omdat we alles bij Ajax slecht vonden. Maar omdat we vonden dat het beter kon. Het is nooit de bedoeling geweest onrust te veroorzaken. We kwamen bij elkaar vanwege onze liefde voor Ajax. Dat is altijd de insteek geweest. En dat staat voor ons nog steeds voorop.' Jonk: 'Net als Dennis ben ik betrokken bij de Cruyff Foundation, in die hoedanigheid sprak ik ook al langer met Johan over voetbal. Op dezeker moment vroegen Dennis en Johan vlak achter elkaar of ik ook eens wilde aanschuiven bij een bijeenkomst van oud-spelers. Het grappige was dat ik achter de schermen al een tijd bezig was met het opschrijven van een visie op de jeugdopleiding. Dat deed ik samen met Ruben Jongkind. Onze ideeën kwamen overeen; Ruben vanuit zijn meer bedrijfskundige achtergrond, ikzelf bracht mijn voetbalervaring in. We vulden elkaar aan en besloten onze visie op papier te zetten. Toen deden we dat niet met de intentie het bij Ajax te gaan uitvoeren, we wilden gewoon onze eigen kijk op individuele aanpak vastleggen. Die plannen heb ik toen meegenomen naar zo'n bijeenkomst van oud-spelers. Er ontstond meteen interessante discussie en we zijn aspecten gaan schrappen en toevoegen. Dat was het begin van het technische plan waar we uiteindelijk mee aan de slag zijn gegaan.'

Wanneer besloten jullie over te stappen van woorden naar daden?
Bergkamp: 'Het omslagpunt was het vertrek van Martin Jol. Toen beseften we dat het moment was aangebroken om Ajax weer op het goede pad te krijgen. Door die gesprekken met oud-spelers was al veel kennis gebundeld en opeens kwamen er technische posities open te liggen. Dat bood mogelijkheden om met onze ideeën daadwerkelijk aan de slag te gaan.'

Wacht even, hoe was de chronologie ook alweer? Wanneer ging Jol weg en wanneer gingen Bergkamp en Jonk zich buiten hun functie om met de koers bemoeien?

Jongkind was bij het grote publiek volslagen onbekend, maar speelde en speelt een belangrijke rol in de hervormingen bij de jeugdopleiding. Vanwaar jullie vertrouwen in hem?
Jonk: 'Vanaf het begin dat we allebei bij Ajax zaten, hadden we veel interesse in elkaars werk. Ruben traint topatleten onder wie Bram Som, hij kent de wereld van de topsport. We gingen naar elkaars trainingen kijken en bleken veel raakvlakken te hebben. We zijn mijn voetbalvisie en zijn kennis van het lichaam en de bewegingen van sporten gaan bundelen. Zo kwamen we op trainingsvormen waarin voetbal en atletische vermogen samenkwamen. Dat was heel goed en verfrissend. Van daaruit zijn we steeds verder gegaan en zijn we tot de basis van onze technische plannen gekomen. Dat weinig mensen Ruben kenden, zegt me niets. Het gaat om kwaliteit, niet om bekendheid. Ruben is een soort projectmanager die helpt onze plannen in te voeren.'
Bergkamp: 'Je moet het niet als een bindend rapport zien. We zijn nog dagelijks bezig met schaven en kijken hoe dingen nog beter kunnen. Het gaat erom dat Ajax zich iedere dag opnieuw doorontwikkelt, je moet blijven nadenken over de beste werkwijze.' Jonk: 'We hebben dat aan veel mensen van de bestaande organisatie duidelijk moeten maken. We hebben met dat technische plan een inhoudelijke basis, maar in de uitvoering daarvan laten we vooral ons voetbalgevoel spreken. Het uiteindelijke doel is gewoon het beter maken van spelers. Dáár moet het over gaan. Tussen alle heisa door zijn wij ons op het voetbal blijven richten.'

Ook mental coach Derk de Kloet is door jullie nadrukkelijk naar voren geschoven. Wat is jullie inbreng?
Jonk: 'We hebben nogal wat veranderd in de opleiding en het duurt even voordat iedereen is omgeschakeld naar de nieuwe werkwijze. Derk helpt ons daarbij door veel te praten met trainers, ouders van spelers, studiebegeleiders. Zodat iedereen weet waar we mee bezig zijn en waar we heen willen. Een overgangsfase roept veel vragen op bij mensen, brengt soms ook onzekerheden met zich mee. Met zijn achtergrond begeleidt Derk mensen in dat proces.'

In het voorjaar zijn jullie zelf gesprekken aangegaan met alle jeugdtrainers. Wat was de belangrijkste boodschap?
Jonk: 'Het is essentieel dat in de opleiding dezelfde voetbaltaal wordt gesproken. Dat iedereen weet welke kant we op willen en hoe we dat kunnen bereiken. Daar is veel overleg voor nodig. Via korte lijnen. Allereerst wilden we duidelijkheid scheppen over de positie van de trainers. Er was veel spanning op De Toekomst, vanwege allerlei verhalen over trainers die weg zouden moeten. Dus eerst wilden we rust creëren.'

Dat is dan goed gelukt.

De toenmalige clubleiding zei dat Cruijff een groep jeugdtrainers op staande voet wilde ontslaan. Klopt dat?
Bergkamp: 'Welnee. WE hebben nooit over jeugdtrainers gezegd dat het blijven of weggaan was. We hadden wél twijfels bij sommige trainers en die hebben we uitgesproken. Als je een nieuwe weg inslaat, moet je gaan kijken wie dat pad kunnen gaan volgen. Dat lijkt me heel gewoon. Het is pertinent onwaar dat wij een lijstje hebben gemaakt met mensen die eruit moesten. Zo zitten we ook helemaal niet in elkaar.' Jonk: 'Ten opzichte van de voorgaande jaren zijn er afgelopen zomer veel minder jeugdtrainers vertrokken. Dus dat was allemaal zwaar overtrokken. We hebben niks geheimzinnigs gedaan, we zijn juist heel transparant geweest. Nog voordat we de individuele gesprekken met de jeugdtrainers aangingen, heeft Johan iedereen toegesproken om onze bedoelingen uit te leggen. Dat was een overtuigend verhaal, je merkte dat hij de aanwezigen raakte. En daarna zijn we de persoonlijke gesprekken aangegaan.'

Maar de argwaan en onzekerheid bleef bij sommige trainers.
Jonk: 'Dat kwam omdat er foutieve informatie naar buiten werd gelekt.' Bergkamp: 'We hebben vanaf het begin af aangedrongen op directe en korte lijnen. Daar kom je er wel uit met elkaar. Ik houd van mensen die gewoon tegen je zeggen waar het op staat. Zo ging het in de kleedkamer en op het veld ook altijd. Die directe communicatie kan soms confronterend zijn, maar op die manier help je elkaar verder. Korte lijnen, snelle beslissingen: dat is de manier waarop veel ex-voetballers denken.

Als je er naast moet zitten bij een gesprek met de interim zijn de lijnen wel erg kort.

Jonk: 'Daarom hebben we ook gekozen voor dagelijks overleg met trainers. Vaak worden ook de medische staf, de scouting en de studiebegeleiding daarbij betrokken. Dat heeft meerdere positieve effecten: je kunt sneller problemen signaleren en oplossen, bovendien schept het onderling een hechte band. Directe communicatie is beter en verfrissend.' Bergkamp: 'Het leidt ook tot meer discussies, maar dat is juist goed. Zolang je dat maar rechtstreeks doet. Er mag niks blijven hangen of gaan sluimeren. Spreek je uit, zoek een gezamenlijke oplossing en boem, we gaan weer verder.'

Wat was de grootste cultuurverandering die jullie hebben doorgevoerd?
Jonk: 'Dat kom je op de individuele aanpak uit. Voorheen waren jeugdtrainers te veel bezig met het winnen van wedstrijden. Sommigen waren bang afgerekend te worden op resultaten. Daardoor ging het uitwisselen van spelers niet altijd even makkelijk. Terwijl het voor een speler heel goed kan zijn met een hoger elftal mee te doen, of op een andere positie te spelen. Het doet er niet toe als daardoor een jeugdteam verliest. Het gaat erom dat het niveau van de spelers omhoog gaat. Inmiddels lijkt iedereen hiervan doordrongen. Daar is veel tijd en energie in gaan zitten, maar dat is onvermijdelijk bij een hervormingsproces.'

Dus de grootste cultuurverandering stond al in het rapport Coronel?

Hoe is de opleiding momenteel georganiseerd?
Jonk: 'We hebben de jeugdteams in drie categorieën ingedeeld, waarbij we minder strikt vasthouden aan geboortedata en ook de lichaamsgroei meewegen. In de bovenbouw bijvoorbeeld zitten de jongens ná hun groeipiek. Die elftallen - A1-, A2- en B1-junioren - trainen nu altijd tegelijkertijd, zodat jongeren en ouderen met elkaar kunnen trainen. Het is voor een verdediger uit de B-junioren heel leerzaam om tegen een aanvaller uit de A-junioren op te boksen. De eerste helft van de training werken we op die manier, in kleine groepjes, op specifieke onderdelen.' Bergkamp: 'En het tweede gedeelte is altijd teamtraining. In de middenbouw doen we hetzelfde: een jongetje in de C-junioren die heel goed is in positiespel, schuiven we voor dat onderdeel door naar de training van de B-junioren. En daarna hervatten ze de training weer bij hun eigen team. Zo zorgen we dat ze continu geprikkeld worden.' Jonk: 'We bekijken per speler welke specifieke training hij nodig heeft, op het gebied van techniek, fysiek, motoriek, noem maar op. De nadruk ligt op de technische ontwikkeling, maar we nemen alle andere aspecten in onze aanpak mee.'

Ex-voetballers lijken vaak juist een broertje dood te hebben aan alles wat niet met techniek te maken heeft.
Bergkamp: 'Ik moet eerlijk zeggen dat ik vroeger zelf ook tot die categorie behoorde. Omdat het gescheiden werelden waren. Als speler kreeg ik een half uur looptraining, daarna zag je eindelijk een bal. Zo was het nog steeds toen ik de D-junioren bij Ajax ging trainen. Alles was losgekoppeld. Eerst een half uur gymnastiek, daarna voetballen. Het verbaasde me dat daar nog steeds niks in veranderd was. Wij integreren het nu, we bedenken voetbalvormen waar loopelementen en coördinatietraining in zitten. Waardoor die jongens zich spelenderwijs op alle gebieden ontwikkelen. Wij hebben zelf al die wijsheid op het fysieke gedeelte niet in pacht, dus daar hebben we specialisten voor. Dat werkt als een trein.'

Er is dit jaar een peperdure sporthal neergezet met allemaal technische foefjes en meetapparatuur. Gaan jullie daar gebruik van maken?
Jonk: 'Het is een eigen leven gaan leiden dat wij daar niet voor zouden openstaan. Alleen: we gaan niet testen om het testen. Het moet functioneel zijn. Dus we kijken hoe we daar gebruik van kunnen maken.'
Bergkamp: 'Het oorspronkelijke idee was dat er spelers getest zouden worden, daarna zou er gekeken worden wat er met de testresultaten gedaan kon worden. Dat is de omgekeerde wereld. Wij kijken eerst naar de spelers en naar het voetbal, daarna bepalen we of die testapparatuur ons verder kan helpen.'

Misschien zou je ook testresultaten kunnen verzamelen omdat je daarvan iets leert wat je nog niet had bedacht?

Jonk: 'Opleiden mag in elk geval nooit doorslaan naar de andere kant. Je zag een tendens dat jeugdspelers een uur met van alles en nog wat bezig waren en de laatste twintig minuten eindelijk met een bal aan de slag gingen. Dat hebben we in balans gebracht. Bijkomend voordeel is dat de spelertjes op deze manier meer plezier in hebben. Dat plezier is heel belangrijk. Als dat er niet is, valt de bodem weg.' Bergkamp: 'Johan zegt het ook vaak, dat je kinderen tot hun veertiende jaar tactisch niets hoeft bij te brengen.

Ik dacht dat ze niet meer zo strikt naar geboortedata gingen kijken?

Spelenderwijs kun je ze dingen meegaan, dan raken ze onbewust bekwaam. Maar val ze op jonge leeftijd niet lastig met spelsystemen. Daarna kun je tactische zaken gaan aanreiken. En ook dán moet je zorgen dat ze met plezier gaan trainen.'

Johan heeft Seedorf dan ook niet heel jong laten debuteren.

We kennen allemaal de beelden uit de documentaire Daar hoorden ze engelen zingen, waarin jeugdtrainers van Ajax kleine ventjes staan af te blaffen. Dat is nu verleden tijd?

Was dat eigenlijk wel zo?

Bergkamp: 'Zo'n aanpak werkt niet. Wij kregen in de jeugd altijd te horen dat we móésten winnen, want dat hoort bij Ajax. Onzin. Jeugdspelers moeten zich ontwikkelen, winnen is pas een must in het eerste elftal. Als je de opleiding goed aanpakt ontstaat de wil om te winnen vanzelf gedurende het hele proces. Het is juist belangrijk die prestatiedrang en de druk lange tijd weg te houden bij die jongens. Die druk is er toch wel: ook in de jeugd geeft iedere tegenstander tegen Ajax vol gas, iedereen wil van ons winnen. Dus daar groeien ze mee op. In onze filosofie moet je jonge spelers niet te veel opdragen.

Dus Bergkamp was zelf verkeerd opgeleid? Niks van gemerkt eigenlijk.

Sterker nog, soms is het beter om ze zélf naar oplossingen te zoeken. Ze moeten niet afhankelijk worden van een systeem of een trainer. Want in het eerste elftal moeten ze op het veld ook zelf nadenken.' Jonk: 'Het mag niet meer zo zijn dat talentvolle jongens de opleiding niet afmaken, alleen omdat ze de druk niet aankunnen. Wij willen dat spelers dat spelers zich technisch en creatief dermate ontwikkelen dat ze op zeker moment volledig vertrouwen op hun kwaliteiten. En door dat zelfvertrouwen zijn ze tegen druk en moeilijke omstandigheden bestand. Ook op dát gebied is voetbal dus de basis.' Bergkamp: 'Het nemen van een penalty is een goed voorbeeld. De druk die dat met zich meebrengt kun je nooit opwekken in een training. Maar je kunt er wél dag in dag uit op oefenen. Zodat je bij een penalty in een belangrijke wedstrijd, onder grote druk, kunt vertrouwen op je ontwikkelde traptechniek.'

Dat lijkt mij nou weer een heel slecht voorbeeld, aangezien een penalty een compleet aparte vaardigheid is.

Hoe beoordelen jullie de ontwikkeling van jeugdspelers?
Jonk: 'Mensen van de Cruyff University hebben een beoordelingsmodel voor ons gemaakt. Op basis van de voetbalvisie van Johan. We hebben Cruijff urenlang over opleiden laten ratelen en met al die input is een model gemaakt waarmee je alle aspecten van een speler in kaart kunt brengen. In gewone voetbaltaal. Want het moet geen hogere wiskunde worden. We hanteren tientallen criteria, met vier hoofdpunten: balvaardigheid, positiespel, beweging en gedrag.

TIPS dus! Wat is er gebeurd met intuitie, hart en gevoel als beoordeling?

Zodat we van iedere jeugdspelers weten hoe zijn ontwikkelingen ervoor staat en wat de belangrijkste verbeterpunten zijn. In de onderbouw en middenbouw is de basis vooral technische ontwikkeling. In de bovenbouw gaan we meer naar taakgerichtheid toe.' Bergkamp: 'Die beoordelingen pakken we heel breed aan. Vroeger rapporteerde iedere trainer over de ontwikkeling vna eigen spelers. In onze aanpak geven acht verschillende trainers hun oordeel, zodat we tot een zo compleet mogelijk beeld komen. Aan de hand daarvan kunnen we per speler de beste trainingsaanpak bepalen.'

Waarin schieten de jeugdspelers in algemene zin tegenwoordig tekort?
Bergkamp: 'Ik mis vooral het gevoel voor de bal. Dan heb ik het over de aanname, een zuivere pass, een stiftje, afronden met de binnenkant voet, met een mooie draai om de keeper heen. Het pure balgevoel dus.'

Aangeboren talent dus.

Jonk: 'Daarbij ontbreekt het veel spelers aan inzicht. Over de bal heen kijken noem ik dat. Oog blijven houden voor medespelers, ook al word je door tegenstanders onder druk gezet. Dat is, samen met balgevoel, de basis voor goed positiespel. Deze dingen zijn goed trainbaar, dus daar zijn we volop mee bezig.'

Hoe kritisch zijn jullie ten opzichte van Cruijff?
Jonk: 'Daar vergissen mensen zich volgens mij in. Je kunt met Johan heel goed sparren over allerlei onderwerpen. Dat doen wij ook. En Johan weet dat hij van zaken die buiten het voetbal liggen minder verstand heeft. Maar als het op het spelletje aankomt heeft hij het nou eenmaal vaak bij het rechte eind.'
Bergkamp: 'Ik heb dat als spelers ook echt zo ervaren. Johan denkt twee of drie stappen vooruit. Ik heb in mijn carrière meerdere malen meegemaakt dat hij als trainer dingen aangaf die maanden later precies zo verliepen. Dan dacht ik bij mezelf: Hoe is het mogelijk dat hij dit kon voorzien? Dat zeg ik niet om hem op een voetstuk te plaatsen, ik vertel gewoon wat ik heb meegemaakt met Johan. En hij staat inderdaad open voor discussie. Dat doet hij heel direct, soms ook hard, en altijd duidelijk. Dat is de taal van de kleedkamer.'

Als zij niet weten hoe Cruijff dat doet, wat heeft Ajax er dan aan?

Wanneer hebben jullie het eerste elftal van Ajax zien spelen zoals jullie het voor ogen hebben?
Jonk: 'Ha, dit lijkt me een mooie vraag voor Dennis.' Bergkamp: 'Het gebeurt te weinig dit seizoen, dat is duidelijk. Ik vond de wedstrijd om de Johan Cruijff Schaal tegen FC Twente erg goed. We verloren, maar het spel was dominant, er werd goed en snel gecombineerd, overal op het veld werd druk gezet. Bij vlagen heb ik dat later nog wel teruggezien, maar nooit constant. Dat heeft onze voortdurende aandacht. Op termijn moeten er weer spelers doorkomen voor wie deze manier van voetballen vanzelfsprekend is.'

Is er voor jullie na wat er deze week allemaal is gebeurd een langere termijn?
Bergkamp: 'We zijn hieraan begonnen om er echt iets van te maken. We hebben niet voor niets een contract voor onbepaalde tijd getekend.

Is ook goedkoper bij ontslag. Ook wanneer ze zelf ontslag nemen wanneer ze iets leukers vinden.

En ik hoef ook niet op de stoel van Frank te zitten. Heb nooit nagedacht over volgende stappen in mijn trainerscarrière. Hier zitten we met ziel en zaligheid in en dat willen we afmaken.' Jonk: 'De laatste jaren is er veel te vaak van werkwijze veranderd, onder invloed van de hoofdtrainers.

Het moest toch anders?

Dat kán niet. Wij voeren een filosofie door die iedere nieuwe trainer zou moeten volgen. Ook als wij weg zijn. Dat is de grote wens van Johan: een voetbalfundament neerleggen waar Ajax honderd jaar op verder kan.'

Het gaat allemaal om het belang van Ajax, niet over iemand die een erfenis wil achterlaten en over zijn graf heen wil regeren?

Maar ik moet zeggen, ze hebben goede tips van Jaap gekregen en het fraai ingepakt, met uiteraard de nodige verwijzingen naar hun voetbalverleden. Maar bij nadere beschouwing klopt er veel niet van.

[Luciano]

Het blijkt maar weer eens dat de plannen voetbaltechnisch gezien om van te smullen zijn en er weinig tot niets tegenin te brengen is. Laten we hopen dat men in de toekomst meer medewerking krijgt van de management- en proceduretijgers in plaats van de constante tegenwerking

Opvallend dat de evaluatie over de eventuele incompetentie van Dennis Bergkamp ook weer een fabel van van den Boog blijkt te zijn. Zelfde verhaal als met Jol: worden de hemel ingeprezen en als iets hem niet beviel moesten ze zo snel mogelijk oprotten. Engerd.

[M..]

Le T. plaats dat kopietje van het salarisstrookje eens van Bergkamp en Jonk waar je over beschikt. Ik wil ook wel eens weten wat hij verdient.

[Luciano]

Le T. plaats dat kopietje van het salarisstrookje eens van Bergkamp en Jonk waar je over beschikt. Ik wil ook wel eens weten wat hij verdient.

Is -zoals wel vaker bij Le T. en GangstaRib- een mengelmoesje van veronderstellingen, interpretaties en halve waarheden met vrijwel geen feitelijke onderbouwing. Dat er nu inmiddels 5 directeuren + Bergkamp en Jonk in dienst zijn/komen horen we meneer uiteraard niet over, evenals het aanstellen van het incompetente van Gaal vriendje Danny Blind.