Ajax en Cruyff brengen het voetbal naar de Zuid-Afrikaanse townships
MISSIE IN KAAPSTAD
Ook Telesport participeert in uniek project
AMSTERDAM, zaterdag
Als Ajax begin volgend jaar naar Zuid-Afrika vertrekt, is dat niet alleen maar ter voorbereiding op de tweede seizoenshelft. De club heeft een missie in gang gezet waarbij met onder meer Telesport de krachten worden gebundeld. Naast de aanleg van een Cruyff Court en de plannen voor een Cruyff Academy zal het fundament onder een nieuwe thuishaven van Ajax Cape Town worden gelegd. Het bijzondere van dat project is de locatie. De satellietclub gaat verhuizen naar een township, iets buiten Kaapstad, en moet een brug slaan tussen de kleine witte elite en de grote zwarte massa. Want de erfenis van het verleden is nog steeds niet eerlijk verdeeld.
Johan Cruyff maakt van 8 tot en met 16 januari zelf ook deel uit van het reisgezelschap, evenals het bestuur en directie van Ajax. Het geeft de importantie van het bezoek aan. Ajax stootte vrijwel alle buitenlandse projecten af, maar wil Cape Town een nieuw, volks gezicht geven. „Herpositioneren”, noemt algemeen directeur Maarten Fontein het. Na een werkbezoek in januari constateerde de driekoppige directie dat er nog voldoende mogelijkheden liggen. Daarbij benadrukt Fontein dat de initiatieven niet in het bekende hokje geschoven mogen worden. „In het verleden werden clubs vaak afgeschilderd als kolonialen die even wat kwamen halen. Daar is geen sprake van. We willen het voetbal naar de townships brengen. Als springplank naar een beter leven.”
Fontein zag ter plaatse de beperkingen van Ajax Cape Town. De club wijkt voor thuiswedstrijden uit naar het Newlands Stadium, waar de huur hoog is en de commerciele mogelijkheden te kleinschalig. Ook is de plek moeilijk bereikbaar voor de achterban, zodat de specifieke voetbalsfeer achterwege blijft.
Ten behoeve van het WK over vier jaar moet in het rijke westelijke deel van Kaapstad een immens stadion verrijzen. Kosten: tussen de 400 en 500 miljoen euro. Ajax heeft nu het plan opgevat om in het arme zwarte deel, en in samenwerking met de lokale autoriteiten, een stadion te laten bouwen voor circa vijf miljoen euro. Een stadion met een capaciteit van 7000 toeschouwers voor Ajax Cape Town, een stuk dichter bij de wortels en met blote handen gemaakt door de inwoners van de townships uit de wijk Philippi. Voetbal in een volksbuurt. „Zo is Ajax zelf in 1900 ook begonnen”, aldus Fontein.
Tevens is het de bedoeling om de grond onder het trainingscomplex, Ikamva (De Toekomst), te verkopen, de boel op te pakken en nabij het Philippi Stadium te verplaatsen, inclusief medische voorzieningen. Maar dat is fase twee. Fontein: ,,De township moet de basis worden.”
De algemeen directeur is een bevlogen mens. Na de tsunami hielp hij in Sri Lanka met een groep van 200 managers een volledig verwoest dorp weer op te bouwen. Na een aarzelende kennismaking trokken ze de lokale bevolking mee in hun stuwende enthousiasme. Sindsdien weet Fontein dat het hart, de geest en de ziel een magische drie-eenheid kunnen vormen.
„Aan het eind van de week stonden er vijf nieuwe winkels en was het hún werk geworden. Het gevoel van eigenwaarde bij die mensen steeg enorm. En dat is wat we ook in Kaapstad willen bereiken. Wij willen onze maatschappelijke verantwoordelijkheid nemen; dat is een van de vijf clubwaarden in ons beleidsplan. Ajax gaat verder dan Nederland en Ajax is meer dan voetbal.”
De ex-topman van Unilever ontkent stellig dat de club vast wil inspelen op het naderende WK, dat overigens in gevaar is gekomen vanwege de organisatorische problemen. „We zijn al zes jaar bezig in Kaapstad en hebben dus een ruime voorsprong. Ook als het WK aan een ander land zou worden toegewezen, gaan wij door.”
Voetbal is voor de kansarme Zuid-Afrikaanse jeugd een enorme inspiratiebron. Daarom staat Missie Kaapstad vooral in het teken om via de sport nieuwe impulsen aan de townships te geven. Hans Vonk (inzet links), nu reeds in dienst van Ajax Cape Town, wordt één van de sleutelfiguren tijdens Ajax’ herstart in Zuid-Afrika. Johan Cruyff gaat zijn club vooral via ’zijn’ Foundation en Academy adviseren.
Het moet ook los worden gezien van andere ideeën die ondertussen worden aangemaakt op de afdeling marketing, meent Fontein. Zo vertrekt hij maandag met technisch directeur Van Geel naar China, waar Ajax zijn voelhoorns heeft uitgestoken. „China moet je puur zien als commercieel concept. In Kaapstad komt er veel meer bij kijken. Educatieve ontwikkeling, zelfwerkzaamheid, karaktervorming. Ik heb bedrijven opgezet in China en Turkije. Daar moet je dan ook Turken en Chinezen neerzetten. Op een gegeven moment was ik nog maar de enige buitenlander. Dan heb je de ideale situatie gecreëerd.”
De kloof dichten tussen de witte elite en de zwarte massa; het is een idealistische doelstelling waar vele wereldverbeteraars al over gestruikeld zijn.
Fontein stelt een wedervraag: „Maar moet je het dan laten?”
„Wij willen graag vernieuwend zijn, een voortrekkersrol vervullen. Niemand durfde zijn handen te branden aan de township. Daar ligt een enorme uitdaging. Niet door snel geld te verdienen, maar door de mensen zelf iets te laten opbouwen en structuur aan te brengen. Ik ben blij dat ook Telesport daarin op een bijzondere wijze gaat participeren.”
Dan tot slot: „De lach op het gezicht als Ajax wint is toch anders dan de lach van mensen die straks samen iets hebben gerealiseerd. We hebben enkele deelnemingen gehad in andere landen, met voetbalscholen. Die waren niet allemaal even succesvol. Waarom? Omdat de ziel ontbrak.”
Meedoen met Missie
AMSTERDAM, zaterdag
Oké, het oogt curieus. Telesport en Ajax, samen in Missie Kaapstad. Maar de afspraken zijn duidelijk. Telesport fungeert als dé waakhond van het project.
Verder gaat Telesport zelf initiatieven rond Ajax Cape Town en binnen de volkswijk Philippi ontplooien. Daarbij wordt ook onze miljoenen lezers de gelegenheid geboden om mee te doen.
Met Missie Kaapstad geeft Telesport verder invulling aan het beleid, dat voorziet in een weerspiegeling binnen onze rubriek van wat sport op zich is en wat sport in de maatschappij losmaakt.
Zo is er jarenlang kritisch bericht over de buitenlandse deelnemingen van de Nederlandse clubs. Projecten die soms zelfs met makelaars waren opgezet en dus primair op de spelershandel waren gericht. Het koloniale karakter ervan zorgde voor scepsis en uiteindelijk veel kritiek.
Ook werd in Telesport regelmatig aangegeven, dat met name Ajax in Kaapstad veel kansen liet liggen. Zo werd de historische band met Nederland nauwelijks benut.
Waarom kon juist op deze bijzonder plek de historie van Ajax niet als blauwdruk dienen? Ooit in Amsterdam-Oost begonnen, met een sterke band met de bewoners van de stad. En uiteindelijk wereldwijd sympathie en respect oogstend met een creatief beleid, waardoor met vaak minimale middelen toch grote successen werden geboekt.
Waarom kon er in een volkswijk van Kaapstad geen nieuwe Meer worden gecreëerd? Bespeeld door een club met wél een sterke binding met de omwonenden. Een club met een voorbeeldfunctie richting de jeugd. Een inspiratiebron.
Na vele felle discussies wierp Ajax de handschoen. De nieuwe leiding van de club wilde voor een herstart in Zuid-Afrika gaan, waarbij het accent op het sociaalmaatschappelijk aspect kwam te liggen. Telesport kon daarbij als onafhankelijke partij een uniek sportproject van extra impulsen voorzien.
Daarom is de handschoen opgeraapt.
De Missie Kaapstad verschilt ook wezenlijk van de initiatieven die Ajax in China en ZuidAmerika gaat opzetten. De één (China) is commercieel van opzet, terwijl de ander (Zuid-Amerika) vooral een scoutingproject is. Dus puur sportief èn zakelijk.
In Kaapstad gaat Ajax daarentegen invulling geven aan de maatschappelijke verantwoordelijkheid die een internationale topclub nu eenmaal ook heeft. Natuurlijk zal een exceptioneel talent in Amsterdam een kans krijgen, maar dat is slechts een onderdeel van het geheel.
De Missie Kaapstad houdt veel meer in. Dat zal straks wel duidelijk worden. Te beginnen vanaf januari in Kaapstad. Dan zal ook Telesport zich gaan manifesteren.
Inmiddels liggen de plannen klaar, die we zelf en samen met onze lezers willen uitvoeren. Zonder nu al uit de school te klappen, maar het wordt leuk en bijzonder.
Want ook dit is Telesport.
Jaap de Groot
Met Ajax en Telesport mee naar Kaapstad
De ’Missie Kaapstad’ gaat op maandag 8 januari van start. Dan vertrekt de selectie van Ajax naar Zuid-Afrika om het jaren geleden gestarte voetbalproject van nieuwe impulsen te voorzien. De lezers van Telesport worden in de gelegenheid gesteld om deze bijzondere gebeurtenis mee te maken.
Daarbij bent u onderdeel van de ’Ajax-familie’. U bezoekt de trainingen en wedstrijden, met voor de Telesport-lezers speciale fotosessies met de spelers. Ook kunt u deelnemen aan bijzondere charity-projecten en bezoekt u Robbeneiland en de machtige Tafelberg.
Als klap op de vuurpijl maakt u kans om met een team van Ajax-supporters het in een heuse interland op te nemen tegen de fans van Ajax Cape Town.
De prijs van deze 9-daagse reis is inclusief: 1399 euro
- Retour Amsterdam-Kaapstad met overstap in Frankfurt obv economy klasse - 7 nachten verblijf in een 3sterren hotel in het centrum van Kaapstad, inclusief ontbijt - Transfer van en naar luchthaven van Kaapstad - Transfer van en naar wedstrijd Ajax Cape Town – Ajax - Entreekaart voor de wedstrijd - Dagexcursie naar Tafelberg & Robbeneiland, incl. lunch
Voor meer details kijk op www.ajax.nl onder Telegraafactie