Ajaxtalk

Afscheid van Joark

Woensdag Gehaktdag is de column van Menno Pot, exclusief geschreven voor de AFCA Supportersclub. Menno schreef de supportersroman Vak 127 en het nonfictiewerk De Derby. Over twee weken verschijnt weer een nieuwe column. Op woensdag, uiteraard.

Afscheid van Joark

Ik zag Joark voor het eerst in een tijdschrift. Revu of Pano, dat weet ik niet meer, maar het moet rond 1987 geweest zijn. Harde kop, priemende blauwe ogen, een blik van ′don′t fuck with me′, de armen streng over elkaar. Hij had golvende, lange manen. Toen nog wel.

Ik was een jaar of twaalf, dertien. Bloedfanatiek Ajacied, maar nog geen vaste stadion-bezoeker: ik was te jong, ik mocht maar af en toe naar De Meer, onder volwassen bege-leiding. Het wereldje van de vaste supporters stond nog ver van me af.

Zo zag dat er dus uit: een echte F-Sider. Voor niemand bang. Ik voelde aan de ene kant afkeuring, want vechten mocht niet en geweld was verkeerd, maar het was ook spannend: het fanatisme, de onverschrokkenheid, de rebellie. Van die foto van Joark ging een zeker gevaar uit, zijn straffe blik boezemde me een beetje angst in.

Omdat ik nog nooit een echte F-Sider had ontmoet en te jong was om te weten wat ik me daar precies bij moest voorstellen, werd Joark voor mij het de verpersoonlijking van de
F-Side van Ajax en dat bleef hij lang, ook toen ik wat ouder werd. Joark kwam over zijn Ajax-avonturen vertellen in een aflevering van Sonja. Voor mij was Joark toen niet alleen meer een F-Side boegbeeld, maar ook nog een beroemdheid, een soort bekende Nederlander.

Wie me toen, als schoolkind, had verteld dat ik Joark jaren later persoonlijk zou leren kennen, zou ik vol ongeloof hebben aangestaard. Maar het gebeurde dus wel. Niet dat ik een tot zijn vriendenkring hoorde; ik leerde hem gewoon kennen zoals zo veel supporters hem leerden kennen. Het was tegen het einde van de jaren negentig, in de Axios-bussen waarmee ik in die tijd naar alle uitwedstrijden reisde. Joark en Mirjam (waar de een was, was de ander) waren vaak de begeleiders op onze bus.

Joarks wilde haren waren inmiddels verdwenen. Letterlijk en figuurlijk. Dat hij een erg humoristische gozer was, wist ik inmiddels al een tijdje, want zijn Joark Orakelt-column was altijd de eerste pagina in fanzine De Ajax Ster die ik opzocht. Vanaf het moment dat ik hem voor het eerst in levenden lijve sprak, bleek dat hij ook nog een ongelooflijk aardige, goed-lachse kerel te zijn.

Dat had ik ruim tien jaar eerder, met dat tijdschrift in mijn hand, toch niet kunnen denken. Het aan angst grenzende ontzag dat de foto me inboezemde, was in één klap verdwenen. Het respect niet, dat nam alleen nog maar toe naarmate ik ontdekte hoe veel Joark voor zijn club deed.

Ik leerde hem kennen als een geestige columnist, een Amsterdammer uit het goeie hout, een energieke gangmaker in de Axios-bussen, een supportersbegeleider op wie je kon bouwen, maar ook als een respectabele luis in de pels van het Ajax-bestuur, een rol die hij beheerste als geen ander.

Ik zie hem nog met een uitgestreken smoel naast Michael van Praag staan, gekleed in een Ajax-shirt met de naam ′Van Plaag′ en rugnummer nul op de rug. Hij hoorde tot de initiatief-nemers van het meest indrukwekkende afscheid van een Ajax-speler dat ik ooit meemaakte: dat van Stefan Pettersson in De Meer, in 1994. Bijna net zo onvergetelijk: het afscheid van Jari Litmanen en Danny Blind, met - inderdaad - een gedicht van Joark.

Zo mogelijk nóg mooier was het afscheid van Sjaak Wolfs in 2003, die liefdevol nog één keer langs de tribunes werd geleid door Joark en Mirjam, die zich ongelooflijk hadden ingezet voor een waardig afscheid. Toen ik Joark daar op de tribune voor bedankte, begon hij warempel te blozen. Voor zover ik me herinner, was dat de enige keer dat Joark even niet wist wat hij moest zeggen.

Heel even maar, want al snel wuifde hij de lof weg met de woorden: "Nou heb ik wel weer genoeg stroop op mijn hol" - en hij schaterde, met pretlichtjes in zijn ogen.

Zó wil ik me Joark herinneren: als de ex-hooligan die besloot zich op een constructieve manier voor zijn club en zijn medesupporters in te zetten, met alles wat hij in zich had. Hij kon kankeren als de beste, maar zuur vond ik hem nooit: hij beheerste de kunst om de draak te steken met de dingen die hij aan Ajax haatte. Zijn humor was zijn wapen, maar in de strijd tegen zijn vreselijke ziekte waren energie, strijdlust en humor uiteindelijk niet genoeg.

Als het lange, lange wachten op de dertigste landstitel straks eindelijk voorbij is, dan symboliseren de drie sterren op het Ajax-shirt de levens van drie heldhaftige, vastberaden en barmhartige Ajacieden voor wie het wachten op kampioenschap nummer 30 nét iets te lang duurde.

Eentje voor Sjaak. Eentje voor Bobby. Eentje voor Joark.

Aan zoveel Ajax-toewijding kunnen we tot in lengte van dagen een voorbeeld nemen.

Menno

afcasupportersclub.nl