www.ad.nlArbiters bijten terug
Door SJOERD MOSSOU
Rondvliegend speeksel, woede-uitbarstingen en schunnige straattaal. De scheidsrechter was de afgelopen weken Kop van Jut in de eredivisie. ,,Keihard straffen is het enige antwoord.’’
Straattaal of niet, het omsingelen of bestormen van een scheidsrechter leidt sinds kort direct tot een gele kaart. De KNVB wil het losgeslagen gedrag van spelers en trainers strenger en consequenter aanpakken.
,,Daarmee volgen we een UEFA-instructie op die half november is uitgevaardigd,’’ zegt scheidsrechtersbaas Jaap Uilenberg. ,,Goede voorbeelden waren Leonardo bij NAC en Jos van Nieuwstadt van Excelsior. Wie van grote afstand op een scheidsrechter afrent, krijgt geel. Die regel bestond al, maar de laatste jaren werd er veel oogluikend toegestaan. Dat is nu afgelopen. ’’
Het scheidsrechterscorps heeft er genoeg van. De laatste weken werden diverse eredivisiewedstrijden ontsierd door overspannen protesten. Wesley Sneijder (‘tyfushond’), Kenneth Perez (‘kankerneger’) en Van Nieuwstadt (slaan richting gele kaart én hand van arbiter Nijhuis) spanden de kroon.
,,Zeker vergeleken bij de rest van Europa, is het van de zotte wat er allemaal gebeurt,’’ vindt Pieter Vink, die onlangs promoveerde op de UEFA-lijst. ,,In internationale wedstrijden is het verschil met Nederland enorm, dat valt me iedere keer weer op. Daar is veel meer begrip en respect. Bij Olympique Lyon - Dynamo Kiev gaf ik ten onrechte een corner aan Kiev. ‘Ik denk dat u fout zit scheids’, zei Juninho, de aanvoerder van Lyon. But that’s part of the game. Zo’n grote speler is zich blijkbaar wél bewust van zijn voorbeeldfunctie. In Nederland gaat het maar door met de verbale agressie en wegwerpgebaren.’’
Het tanende respect voor de arbitrage leidde volop tot discussie. ,,Nederlandse scheidsrechters missen persoonlijkheid,’’ klinkt het vanuit de hoek van spelers en trainers. ,,Absolute onzin,’’ vindt Bert van Oostveen, manager competitiezaken van de KNVB. ,,Scheidsrechters staan onder grotere druk dan ooit. Omdat alles wordt uitvergroot op tv, maar óók door het gedrag van spelers en trainers. Zíj dwingen een scheidsrechter politie-agentje te spelen. Dat hebben we al herhaaldelijk bespreekbaar gemaakt, ondermeer bij de Coaches Betaald Voetbal. Maar als dat geen effect heeft, is hard straffen de enige oplossing.’’
Bij de KNVB speurt hoofdscout Mario van der Ende naar scheidsrechterstalent. De oud-toparbiter zoekt niet alleen naar jongens die de regels kennen, hij let ook op uitstraling, natuurlijk overwicht en verbale vaardigheden. ,,Als Van der Ende die zogenoemde persoonlijkheden niet kan vinden, kan niemand het,’’ zegt Van Oostveen. ,,De jongere generatie - Nijhuis, Kuipers, Blom of Van Boekel - ís kwalitatief ook niets minder dan de wat oudere groep. Ook niet qua uitstraling, al zal dat overwicht met de jaren alleen maar verder groeien.
,,Iedere scheidsrechter gaat anders om met momenten van spanning. Luinge is anders dan Jol en Braamhaar is anders dan Van Egmond. Dat mág ook. De één legt meer uit, de ander zegt eens wat terug of is juist non-verbaal heel sterk. ’’
Scheidsrechter Vink haalt ook zijn schouders op bij die discussie. ,,Mijn persoonlijkheid verandert niet als ik in het buitenland fluit,’’ zegt hij. ,,Maar de respons van spelers of trainers is totaal anders. Eigenlijk is het jammer dat we de regels nu weer strenger moeten afstellen. Je hoopt dat er bij voetballers een bepaald besef doordringt, maar je komt steeds weer uit bij de maatschappij. Dat de politie en het onderwijs op dezelfde tendens stuiten, is natuurlijk geen toeval.’’
Ze hebben natuurlijk wel gelijk dat er meer respect voor de scheidsrechters moet zijn, maar om nu te zeggen dat we scheidsrechters hebben met veel persoonlijkheid, nee. Respect dwing je ook af, met name door goed te fluiten.
