Dennis Bergkamp: 'De kloof met het eerste moet groot blijven'
,,Mijn afscheid bij Arsenal ligt ruim vier jaar achter me en ik ben nu alweer voor het tweede achtereenvolgende jaar jeugdtrainer bij Ajax. Time flies. Natuurlijk mis ik de wedstrijden, de trainingen, de voorbereiding. Zelf spelen blijft het mooiste dat er is. Maar aan de andere kant merk ik ook dat het geven van training me inmiddels uitstekend bevalt. Je moet ook groeien in die rol. Toen ik vorig seizoen begon als trainer van de D2 bij Ajax was het allemaal nog wat onwennig, van twee kanten eigenlijk. Je werkt met jongens van 11 jaar. Ze vonden het enorm spannend dat Dennis Bergkamp ineens bij ze op het veld stond. Maar dat ging gelukkig snel over. Je ziet elkaar bijna dagelijks op de trainingen en in het weekend bij de wedstrijd. Je bent samen bezig. Ze wenden dus snel aan de gedachte en waren het na een aantal weken al helemaal vergeten. Dan ben je een team geworden.
Ik moet eerlijk bekennen dat ik me ook wat onwennig voelde in het begin. Je hebt je eigen ervaring als speler. Je hebt de cursus Coach Betaald Voetbal afgerond. Maar toch is het de eerste keer dat je voor zo'n groep staat, ook al zijn het jonkies. Je hebt de verantwoordelijkheid. Zij willen iets leren, ik wil ze iets bijbrengen. Achteraf bezien is het gewoon een kwestie van doen. Je goed voorbereiden op de trainingen en veel observeren en luisteren.
Ik moet zeggen dat ik bij de jeugd al veel kwijt kan. Natuurlijk houd je rekening met hun leeftijd. Ze moeten in de basis plezier hebben in het spel. We willen de jonkies bij Ajax niet meteen volstoppen met een overkill aan tactische en technische dwangbuizen. Ze moeten zich vrij voelen, intuïtief bewegen en dat gaandeweg verrijken met de aanwijzingen en tips van onze kant. Maar houd het simpel. Zeker op de leeftijd van 11 jaar moet je zaken uitleggen, afgestemd op hun leeftijd. Wat dat betreft is het een voordeel dat mijn eigen zoon 12 is. Ik weet hoe die gastjes denken, wat ze beweegt. Hoewel je nooit alles zult weten natuurlijk, maar dat had ik zelf ook op die leeftijd. Dat hoort erbij.
Het verschil met toen en nu is enorm. Ik heb me daar werkelijk over verbaasd toen ik bij Ajax begon. Je kunt het zo gek niet bedenken, of het is geregeld bij de club. We praten hier over de D2 en daar is een team van vier mensen constant mee bezig. Heini Otto en ik voor de trainingen, een leider en een fysiotherapeut van de Hogeschool Amsterdam. Er wordt vier keer per week getraind. De schoenen moeten ze zelf verzorgen, maar verder is de kleding aanwezig op de club, gewassen en wel. De know-how is enorm toegenomen. Ze krijgen uiteraard voetbaltraining, maar ook gymnastiek, judo en speciale looptraining. Er wordt veel geregeld voor de jongens, maar ze investeren zelf ook door zoveel op de club te zijn en dat te combineren met hun school. En wat te denken van de ouders? Vijf keer per week moeten ze de kinderen naar Ajax brengen. Dat is echt een opgave. Maar niemand klaagt, dat vind ik prachtig om te ervaren.
Als ik de begeleiding en opleiding van nu vergelijk met mijn jeugd bij Ajax zijn de verschillen eigenlijk onbeschrijflijk. Ik trainde toen twee keer per week. Je kleding moest je zelf thuis wassen. Je stond met meerdere teams tegelijk op het trainingsveld. Toen alleen op gras, ook in hartje winter, keiharde velden. Nu is er kunstgras en de mogelijkheid om binnen aan de slag te gaan. Wij hadden een trainer die ook leider was. Medische verzorging werd vooral thuis gedaan, door je moeder die je benen na de training in de winter weer warm wreef, bij wijze van spreken.
Maar je voelde zo wel dat je er heel veel voor moest doen om prof te kunnen worden. Om het eerste elftal te bereiken. Dat elftal, dat zo ver weg leek. Dat stadion waar je als kind nooit in mocht spelen, maar waar je alleen naar mocht kijken. De kloof was gigantisch. Maar je besefte ook dat die overbrugd kon worden door keihard te werken. Dus trainde je, stapte je op je fiets en was je als een kind zo blij wanneer je werd doorgeselecteerd voor een hoger elftal. Dat bracht je weer een stapje dichter bij het grote stadion.
Ik ga hier zeker niet beweren dat alles van toen beter was dan nu. Dat is dus niet waar. Nu is alles beter dan toen. Ik vraag me alleen wel eens af of de kloof nog wel groot genoeg is. De jonkies moeten blijven beseffen hoe speciaal het is als je straks in dat grote stadion, in het eerste kan en mag spelen. De kloof moet groot blijven. Daar worden ze alleen maar beter van.
Ik leer veel van Heini Otto. Hij loopt al zo lang mee bij Ajax en heeft de ervaring waar ik iets mee kan. Het gaat om het totaalpakket als trainer, maar ik merk aan mezelf dat ik geniet wanneer een pupil datgene op het veld laat zien waar we op hebben getraind. Uiteindelijk draait alles om het detail. Hoe loop je vrij? Ik deed dat op een bepaalde manier en kan dat overbrengen op en ander. Maar dan is het wel belangrijk dat je elkaar begrijpt. Dat je aanvoelt wat de ander bedoelt. Zit je op een lijn met hoe ik denk? Dat vraagt tijd en vertrouwen. Maar uiteindelijk komt het er uit. Dat zijn de details waar het om draait in voetbal.
Hetzelfde geldt wat mij betreft voor de eerste balaanname. Geperfectioneerd door een team als Barcelona. Iedereen geniet ervan. Ik beschouw de eerste balaanname als de basis van het spel. Springt de bal van je voet, dan is er eigenlijk niets meer. Je tegenstander neemt balbezit en je loopt achter feiten aan. Op dat gebied valt nog veel te verbeteren. Wat dat betreft begrijp ik de betrokkenheid van Johan Cruijff bij Ajax en voetbal in het algemeen. Het ligt allemaal gevoelig, dat begrijp ik ook, maar van wat ik nu meemaak bij de club weet ik dat iedereen er honderd procent mee bezig is om de opleiding op niveau te houden en te verbeteren. Dat het altijd beter kan, hoor je mij niet ontkennen. Dus is de discussie die Johan heeft losgemaakt een hele interessante.
Kijkend naar de toekomst wil ik mezelf als trainer uiteraard ook verder ontwikkelen. Ik ben nu net van de D2 overgestapt naar de A1. Een meer volwassen groep spelers, waar je gerichter mee moet en kunt trainen. Maar met welke jeugdselectie je ook werkt, het doel blijft altijd hetzelfde voor de trainer. Op zijn zeventiende of achttiende jaar moet je een speler kunnen afleveren, die in alle opzichten klaar is voor het eerste elftal. Ik kijk er echt naar uit als ik dat voor de eerste keer kan doen.''
Dennis Bergkamp
Dennis Bergkamp: 'De kloof met het eerste moet groot blijven
Moderator: mods